Dag 11
Pierre Koning (Vrije Universiteit)
Een leuke nieuwe naam in ons panel. Pierre Koning . Pierre is als hoogleraar “Arbeidsmarkt en sociale zekerheid” verbonden aan de economische faculteit van de Vrije Universiteit Amsterdam. Van 2011 tot 2015 was Pierre werkzaam als Chief Science Officer aan het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en daarvoor als programmaleider bij het Centraal Planbureau. Zijn expertise is gelegen in de arbeidsongeschiktheid en werkloosheid en de uitvoering van de sociale zekerheid.
1.
Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2022? (Nu zijn er circa 359.000 officiële werklozen). Het betreft hier het aantal werklozen volgens de nieuwe telling die het CBS van 2022 gaat hanteren.
Als oud-CPB-er ben ik geneigd de MEV-voorspelling van afgelopen najaar voor de werkloosheid in 2022 aan te houden. Die stelt dat het aantal werklozen in 2022 constant blijft of heel licht zal oplopen. De arbeidsmarkt zal krap blijven, maar de conserverende werking van de NOW regeling zal een keer gaan verdwijnen. Ik zet in op 380.000 eind 2022.
2.
Welke (nieuwe) beroepen gaan doorbreken in 2022?
Door de combinatie van sterke krapte en ruime budgetten vanuit de overheid zal in een aantal sectoren een sterke focus ontstaan op banen met lagere kwalificaties dan voorheen, zoals onderwijsassistenten en verpleegkundigen die een beperktere set van taken en verantwoordelijkheden hebben.
3.
Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2022 door de Coronacrisis verder veranderen?
De veranderingen die in gang zijn gezet sinds 2020 zullen dit jaar doorgaan, met nog meer nadruk op bezorging aan huis en digitalisering van werk en consumptie. Geleidelijk aan zullen sommige ondernemers in de detailhandel en horeca het moeilijker krijgen. De steunpakketten schuiven dit momentum nog steeds vooruit, maar het besef zal ontstaan dat vraaguitval en de noodzaak van een ander type dienstverlening blijvend zijn. De coronacrisis heeft in die gevallen tot een versnelling geleid van trends die er al waren.
4.
Welk (studie)advies zou je jongeren op dit moment geven? (Of m.a.w. welke studies zijn van belang voor de arbeidsmarkt van de toekomst medio 2030)
Ik vind niet dat wetenschappers – of eigenlijk wie dan ook – zich op moeten werpen als studieadviseurs die zich baseren op de stand van de arbeidsmarkt. Het gaat er in de eerste plaats om dat je een studie kiest die bij je past en waarbij je talenten tot volle wasdom komen. Ik ben er wel een pleitbezorger voor om binnen je studie ook enigszins de breedte op te zoeken – door middel van ‘minors’ bijvoorbeeld – en je flexibel en open op te stellen als je eenmaal de arbeidsmarkt betreedt.
De arbeidsmarkt zal in de toekomst aanpassingen vergen op je gehele levenspad, dus staar je niet blind op een studie die nu heel gunstige vooruitzichten biedt.
5.
Wie is de arbeidsmarkt persoon van 2021? Welke persoon of organisatie heeft in 2021 met zijn of haar ideeën een belangrijke bijdrage geleverd aan het beter functioneren van de arbeidsmarkt
Hoe je het middellange termijn advies van de SER van deze zomer ook inhoudelijk waardeert, de betekenis en de invloed ervan is heel zwaarwegend – vooral voor het coalitieakkoord. De SER is dus sterk bepalend geweest in 2021. Vanuit de SER zou ik in dit verband EUR-hoogleraar en kroonlid Romke van der Veen willen noemen die tijdelijk het roer van de (toenmalige) informateur Marriët Hamer overnam en het advies tot een goed eind heeft weten te brengen.
6.
Terugkijkend op het ministerschap van Wouter Koolmees. Hoe heeft hij het gedaan?
Gegeven het huidige politieke speelveld heeft Wouter Koolmees het redelijk tot goed gedaan. Hij heeft de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) en het Pensioenakkoord tot stand gebracht en tegelijk ingezien dat op andere dossiers een langere adem vergen (denk o.a. aan de commissie Borstlap). Hij heeft in zijn pogingen om ‘de polder’ mee te krijgen wel erg veel wisselgeld betaald en is ook na het pensioenakkoord mijns inziens te inschikkelijk gebleven. Ik denk dan vooral aan het verzachten van regels omwille van de dekkingsgraden van pensioenfondsen.
7.
Wie zou ook een goede opvolger zijn van Wouter Koolmees?
Carola Schouten (maar die neemt natuurlijk ook al een deel van SZW-terrein voor haar rekening): inhoudelijk op de hoogte, betrouwbaar en gaat problemen niet uit de weg.
8.
Als ik Karien van Gennip was, zou ik.........
…………de huidige steunpakketten zo snel mogelijk meer ‘incentive-proof’ maken en mee laten ademen met de arbeidsmarkt: geen 100% maar 70% loondoorbetaling (zoals bij de deeltijd-WW) en loonkostensubsidies inzetten voor (lager betaald) werk bij andere werkgevers.
9.
Mijn wens voor 2022.........
………is dat de arbeidsmarkt voldoende ruimte krijgt haar werk te doen: nieuw arbeidsaanbod aanboren van laagproductieve werknemers en veel meer reallocatie van banen over werkenden realiseren met productievere banen als resultaat. Het gevaar is nu namelijk groot dat beleidsmakers en de polder te lang blijven hangen aan het beschermen van bestaande banen.
<- Dag 10 Petra van de Goorbergh
