EEN GOED BEGIN 2020
In EEN GOED BEGIN, vragen we de eerste 20 dagen van 2020, 20 arbeidsmarkt-deskundigen en betrokkenen naar hun verwachtingen voor 2020 aan de hand van 5 vragen.
Rob Witjes
Rob Witjes is Hoofd Arbeidsmarktinformatie van het UWV. Rob weet met zijn afdeling eigenlijk alles van de arbeidsmarkt en wat helemaal fijn is, hij deelt deze informatie veelvuldig. Ook in 2019 verschenen er vele interessante publicaties. Bijvoorbeeld Regio in Beeld. Het is inmiddels een traditie dat Rob op 1 januari de serie begint. Een traditie waaraan we graag vasthouden.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Rob: 349.000.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Rob: Ik denk werkstresscoach. Door de veranderingen op de arbeidsmarkt wordt veel werk complexer en worden er zwaardere eisen gesteld aan benodigde competenties. Er is vanuit werknemers meer behoefte aan autonomie, maar het tegenovergestelde wordt vaak ervaren. De werkdruk neemt toe en hoe voorkom je dat werkdruk omslaat in werkstress? Dus daarom denk ik dat werkstresscoach het beroep van 2020 gaat worden.
Daarnaast krijgen we in de zomer van 2020 te maken met een kortstondige piek aan ’bondscoaches’, wijsneuzen die allemaal denken de wijsheid in pacht te hebben.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Rob: We zullen in 2020 steeds meer matches op de arbeidsmarkt zien als gevolg van ontmoetingen. Informeel kennismaken, orrïëntatiedagen en doe-dagen zijn hiervan goede voorbeelden. In de loop van het decennium wordt de sollicitatiebrief een museumstuk en maakt plaats voor de competentie-pitch. In 2020 zie je al dat steeds minder bedrijven de (outdated) sollicitatiebrieven verlangen.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik......
Rob: Als ik Wouter Koolmees was zou ik de totstandkoming van één competentietaal in Nederland bevorderen en wel zodanig dat, beter dan nu het geval is, op vaardigheden kan worden gematched over sectoren en beroepen heen. Zo bevorder je de arbeidsmobiliteit en verklein je de mismatch. Dit levert ook belangrijke arbeidsmarktinformatie op voor nadere analyses. Dit kan hij onmogelijk in één jaar realiseren maar hij zou hierin wel voorbereidende stappen kunnen zetten t.b.v. de volgende kabinet-periode.
5. Ik wens iedereen een .........
Rob: Ik wens iedereen een optimistisch 2020 toe, zonder narigheid. Ik wens voorts, dat zo veel mogelijk ontmoedigden op de arbeidsmarkt komend jaar weer perspectief zullen zien.
Linda Voortman
De lokale politiek mag natuurlijk niet in deze serie ontbreken, want juist op gemeentelijk en regio niveau zijn veel goede initiatieven. Juist lokaal zijn er mogelijkheden om problemen en oplossingen met elkaar te verbinden, vaak met succes.
Ook in de gemeente Utrecht lopen er veel goede initiatieven. Zo is Wethouder Werk en Inkomen Linda Voortman o.a. de werkbeweging gestart met het doel om 2000 mensen extra vanuit de Bijstand naar werk te bewegen.
Linda is sinds juni 2018 wethouder in Utrecht, daarvoor was ze o.a. lid van de Tweede Kamerfractie van Groen Links.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Linda: De prognoses van het CBS zijn niet al te best voor wat betreft de werkloosheid. Het CBS voorspelt dat het aantal werklozen zal toenemen. Ik blijf graag positief als wethouder en denk dat als we werk anders benaderen het aantal zelfs kan afnemen. De beweging naar werk is daarbij ook een heel belangrijke voor werkzoekenden en voor de samenleving. Bijvoorbeeld parttime werk, vrijwilligerswerk en het starten met een opleiding. Als ik een aantal moet noemen, laten we dan 300.000 zeggen.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Linda: Banen in de zorg. Het is geen nieuw beroep, maar anders invullen van het bestaande beroep. Personeel is in de zorg broodnodig. Daarom zou ik het als wethouder ook zo mooi vinden als we werk anders benaderen. Bijvoorbeeld door 1 full-time functie door 2 mensen in te vullen. Meer parttime werk en daarbij ook kijken hoe we met de werktijden omgaan. Wanneer je dat werk kunt doen onder schooltijd is er vanuit een groep alleenstaande ouders meer animo voor. Vooral voor mensen in de bijstand. Ik hoor dit in ieder geval veel terug in Utrecht.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Linda: Ik voorzie dat open hiring veel meer opkomt. Dat is een baan zonder sollicitatiegesprek. Ook een CV is daarbij niet nodig. Je meldt je dan aan als werkzoekende en wanneer er een functie beschikbaar is, kan je daarop worden aangenomen. Met open hiring is er ook minder ruimte voor vooroordelen.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Linda: Meer doen voor de begeleiding van mensen die werk zoeken; werk nodig hebben. Nederland geeft in vergelijking met andere Europese landen ook relatief weinig geld hieraan uit. Op die manier kan er bespaard worden op uitkeringen en investeer je in mensen. Daar heeft iedereen profijt van.
5. Ik wens iedereen in 2020 een .....
Linda: Voor die mensen die in 2020 nog een baan zoeken, wens ik dat een groot deel een beweging naar werk maakt. Dat kan parttime of vrijwilligerswerk zijn of een opleiding. Een plek waar je je talenten in kunt zetten, verder kunt ontwikkelen en van meerwaarde bent.
Bouchra Talidi
Bouchra Talidi is sociaal ondernemer. Zij adviseert en coacht organisaties over diversiteit en inclusievraagstukken. Daarnaast geeft ze workshops, trainingen en lezingen om bewustwording te vergroten en concrete en lange termijn oplossingen te bieden.
Bouchra heeft hiervoor gewerkt als arbeidsjurist en heeft zich bij verschillende ministeries gericht op participatievraagstukken.
Haar laatste baan was bij het Ministerie van SZW als programmamanager Diversiteit en Inclusie.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31 december 2020?
Bouchra: Eind 2020 zal er ten opzichte van 2019 geen oplopende werkloosheid zijn tenzij wereldleiders nog meer dommigheden uithalen. Als je kijkt naar de demografische ontwikkelingen dan zie je nog steeds een sterke vergrijzing en veel mensen die met pensioen gaan. De economie floreert nog altijd. De staatschuld is nog nooit zo laag geweest en in aanloop naar de verkiezingen zal het huidige kabinet deze positieve ontwikkelingen ongetwijfeld vast willen houden.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Bouchra: Beroepen die zich richten op duurzaamheid zijn gezien de steeds strengere regels de komende jaren hot. Duurzaamheid is een urgent vraagstuk en het vraagt om innovatief denken. Het Schone Lucht Akkoord moet bijvoorbeeld zorgen voor 50 procent gezondheidswinst ten opzichte van 2016. Nu sterven Nederlanders gemiddeld 9 maanden eerder door slechte luchtkwaliteit. Overheden hebben onlangs een akkoord getekend om de uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide te verminderen. Er worden strengere eisen gesteld aan de industrie bij het verlenen van vergunningen. Bouwmachines moeten bijvoorbeeld elektrisch worden. Bedrijven die zich op deze ontwikkelingen richten hebben goud in handen. Voor zichzelf en voor het leefbaar houden van onze aarde.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/ of solliciteren in 2020 veranderen?
Bouchra: De arbeidsmarkt zal zich bewegen naar meer vaste aanstellingen door de krapte op de arbeidsmarkt. Je ziet dat lonen nauwelijks stijgen. Om mensen toch binnen te kunnen halen en te behouden zullen werkgevers aan betere secundaire arbeidsvoorwaarden werken.
Voor een groot deel zal de wijze van solliciteren hetzelfde zijn. Wel zijn er steeds meer organisaties die zich gaan richten op nieuwe manieren van solliciteren zoals vloggen of het organiseren van inhousedagen en speeddates. Je ziet steeds meer dat mensen via social media kenbaar maken dat ze beschikbaar zijn voor een nieuwe uitdagingen en dat recruiters geschikte kandidaten zoeken via sociale media zoals LinkedIn.
Gezien de krapte op de arbeidsmarkt is het slim om op een innovatieve wijze mensen binnen te halen en nieuwe doelgroepen proberen te bereiken. Denk aan mensen met migratieachtergrond. Je hoort nu vaak ‘we kunnen ze niet vinden’. Ze zijn er wel degelijk je moet alleen slimmer werven en selecteren.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik…....
Bouchra: .........Voor het nieuwe kabinet alvast verkennen of de directie Samenleving en Integratie dat ondergebracht is bij het Ministerie van SZW en zich uitsluitend richt op culturele diversiteit niet beter samen kan gaan met de directie Emancipatie dat bij het Ministerie van OCW is ondergebracht. Beide directies richten zich immers op participatie- en diversiteitsvraagstukken waarbij veel overlap is en kennis kan worden gedeeld.
De directie Emancipatie richt zich op een opbouwende en positieve manier op gender en lhbti-vraagstukken. De directie Samenleving en Integratie doet hetzelfde voor mensen met een migratie-achtergrond maar focust zich tegelijkertijd ook op sociale spanningen. Dat laatste past volgens mij beter bij het Ministerie van Justitie of Binnenlandse zaken.
5. Ik wens iedereen een…..
Bouchra:.......Jaar toe waarin je je grenzen durft te verleggen; een gesprek aanknoopt met iemand die je normaal gesproken nooit zou spreken en probeert zaken te relativeren. We raken deze aardbol als het goed is immers maar één keer laten we er samen iets moois van maken.
Marcel Klok
De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt hebben natuurlijk ook de aandacht van de banken. Met name het Economisch Bureau van de ING komt regelmatig met zeer lezenswaardige analyses over de arbeidsmarkt en aanverwante zaken. Marcel Klok is Senior Econoom bij ING met o.a. de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt als zijn aandachtsgebied.
Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Marcel: De eerste signalen dat de conjunctuur omslaat zijn gearriveerd. Nederland lijkt hier iets minder last van te hebben dan veel andere landen, onder andere omdat de overheid de economie stimuleert met belastingverlichtingen en extra uitgaven. Een sterke oploop van de werkloosheid is daarom niet erg aannemelijk. We verwachten als ING Economisch Bureau ook dit jaar nog groei van de werkgelegenheid, hoewel die veel zwakker zal zijn dan in 20019. Anderzijds blijft het arbeidsaanbod in 2020 wel doorstijgen, o.a. gevolg van de AOW-leeftijdverhoging en eerdere afschaffing van prepensioenregelingen. Al met al lijkt de werkloosheid te stijgen naar zo’n 332 duizend personen in december 2020. Of dit uitkomt is onder meer afhankelijk van het feit of het de (semi-)publiek sector (zowel openbaar bestuur als de zorg) lukt om het beoogde aantal mensen aan te nemen: dat is uiterst onzeker.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Marcel: Echt nieuwe fenomenen zijn eigenlijk niet te voorspellen. Cybersecurityexpert lijkt me wel een groep waar steeds meer vraag naar is, gezien de toegenomen aandacht voor privacy, kunstmatige intelligentie en big data.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Marcel: De WAB zal een noemenswaardige invloed hebben in 2020, met een versch. Vanwege zwakkere conjuncturele vooruitzichten zullen werkgevers ook minders snel extra mensen aannemen, zeker nu ook de loonstijging noemenswaardig hoger is dan een jaar geleden. Solliciteren verandert niet snel wezenlijk. Er wordt veel geschreven over een fenomeen als “open hiring”, en omdat dat vermindering van transactiekosten met zich meebrengt is het een mooie toevoeging aan reeds bestaande manieren van het aannemen van personeel, maar ik geloof niet dat dit een grote vlucht neemt. Werkgevers willen met een eigen keuze op basis van eigen intuïtie op z’n minst een gevoel van controle houden over de mensen die ze aannemen: de meerderheid zal het niet aandurven.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.......
Marcel:.......haast maken met wetgeving voor zelfstandigen, in het bijzonder zzp-ers. Een WAB zonder zzp-wetgeving lijkt vooral een verschuiving van flexwerk naar zelfstandigheid te veroorzaken, terwijl dit niet het streven van Koolmees lijkt te zijn.
5. Ik wens iedereen in 2020 een .....
Marcel:........jaar met werk en veel plezier daarin.
Priscilla van Agteren
Het is ook een goed gebruik om in deze serie om een journalist op te nemen die veel schrijft over de arbeidsmarkt en aanverwante zaken.
In de rubriek AD WERK van het AD verschenen het afgelopen jaar vele interessante artikelen op werk gebied. Variërend van de laatste ontwikkelingen rondom Open Hiring, gezondheidsissues op het werk tot het salaris voor verschillende beroepen.
Priscilla van Agteren is journalist en redacteur bij AD Werkt.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Priscilla: Ik denk 310.000 werklozen. We maken met AD Werkt veel verhalen over de krapte op de arbeidsmarkt en verschillende nieuwe initiatieven om (langdurig) werklozen aan het werk te krijgen. Als werkgevers en werkzoekenden elkaar dit jaar beter weten te vinden, dan is mijn hoop dat het aantal werklozen licht zal dalen.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Priscilla: We zullen vermoedelijk veel horen over nieuwe mogelijkheden met AI en allerhande functies die daarmee ontstaan. Maar tegelijkertijd voorspel ik de komende jaren een hervonden liefde voor traditionele ambachten en vakken. Door de vergrijzing is er plaats voor nieuwe krachten in deze traditionele beroepen. Met de strubbelingen die een steeds digitaler leven ons opleveren, zullen meer werkenden schermwerk achter zich laten en (durven) kiezen voor een vak waarbij ze een 'echt product' met hun eigen handen maken.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Priscilla: Met het ingaan van de WAB zal de flexwerker meer voor vol worden aangezien en beter worden beschermd op de arbeidsmarkt. Er is nog een lange weg te gaan voor vaste kracht en flexwerker als ware gelijke behandeld zullen worden, maar dit is een eerste stap.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik......
Priscilla:...Werkgevers (financieel) steunen om de krapte op de arbeidsmarkt het hoofd te kunnen bieden en kijken wat de overheid kan betekenen om werkenden meer regie te geven over hun eigen werktijden, zodat er meer mogelijkheden zijn voor (mantel)zorg.
5. Ik wens iedereen een .........
Priscilla: Ik wens iedereen in 2020... een heel mooi werkjaar, waarin carrièredromen verwezenlijkt worden
Jacco Vonhof
Jacco Vonhof is sinds september 2018 voorzitter van MKB Nederland. Niet het prototype bestuurder maar vooral ondernemer. Studeerde ooit Rechten maar kwam snel tot de conclusie dat dit niets voor hem was, evenals het 'werken voor een baas'. Jacco Vonhof kocht inmiddels 25 jaar geleden een ladder en een bestelbusje en begon in Zwolle voor zichzelf als glazenwasser. Die eenmanszaak bouwde hij door de jaren uit tot een middelgroot schoonmaakbedrijf dat actief is in het noorden en midden van het land. Jacco viel ons het afgelopen jaar op als ondernemer met een sociale inslag en lekker duidelijk taalgebruik.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Jacco: Als ik alle cijfers en voorspellingen moet geloven, komt er dit jaar een einde aan de gestage daling van de werkloosheid. Volgens het CPB neemt de werkgelegenheidsgroei af en houdt de stijging van het arbeidsaanbod aan. Zo gerekend zal het aantal werklozen eind dit jaar dus iets hoger liggen dan eind 2019. Maar de eindstand zal ook afhangen van de mate waarin we erin slagen om mensen die nu ongewild werkloos op de bank zitten, goed om te scholen en te begeleiden naar werk in andere sectoren. Want in tal van branches immers schreeuwen ondernemers om medewerkers, die krapte is zeker nog niet voorbij. Maar het zal een uitdaging zijn waarvoor het roer om moet. Met de doe-agenda van Perspectief op Werk is in 2019 een aangezet gegeven en in 2020 gaan de arbeidsmarktregio’s in het hele land daar verder mee; om met concrete activiteiten die bemiddeling te verbeteren.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Jacco: Er zullen komende jaren ongetwijfeld nieuwe beroepen ontstaan waarvan we nu nog niet weten dat we daar behoefte aan gaan hebben. Verder voorzie ik een revival van de vakman/vrouw, in beroepen die dreigen uit te sterven maar die we echt niet kunnen missen. Specialistisch vakmanschap, zoals betonstaalverwerking, audiciens, orthopedisch schoentechniek. Daar moeten we in investeren.
Wat voor alle beroepen geldt, is dat we ons zullen moeten blijven ontwikkelen. De ontwikkelingen gaan immers snel en we weten daardoor niet altijd wat er in toekomst aan vaardigheden wordt gevraagd. Leven lang ontwikkelen moeten we met elkaar mogelijk maken: werkgevers, overheid en natuurlijk werknemers zelf. Zij hebben zelf de regie over hun loopbaan, maar hebben daar hulp en ondersteuning bij nodig. Niet voor niets pleiten wij al langer voor een systeem van individuele leerrechten. Dat is een investering die loont.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Jacco: Dat denk ik wel. Dat zal deels gebeuren onder invloed van wetgeving, zoals de Wet Arbeidsmarkt in Balans, de WAB, die net is ingegaan. Die maakt de inzet van tijdelijk werk duurder en lastiger te organiseren. Het moet nog blijken hoe werkgevers daar in de praktijk mee omgaan, maar het zal zeker effect hebben. Wat solliciteren betreft denk ik dat meer bedrijven – en zeker in sectoren waar de krapte groot is – zullen gaan experimenteren met nieuwe vormen, zoals Open Hiring. Ik ben daar met mijn eigen bedrijf (NOVON, schoonmaakbranche) ook een proef mee aan het draaien. En steeds meer ondernemers gaan bewust werk maken van inclusiviteit en diversiteit in hun bedrijf.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Jacco:........ even een jaartje rustig aan gaan doen! Dat gun ik hem van harte. Hij heeft het afgelopen jaar ontzettend hard gewerkt aan nieuwe regels en wetgeving; daar zijn ondernemers voorlopig wel even zoet mee 😉. Dus ik zou zeggen: neem dit jaar even goed tijd om te zien wat er op die arbeidsmarkt allemaal gebeurt en hoe die zich verder ontwikkelt.
5. Ik wens iedereen in 2020 een ........
Jacco:.......goed, gelukkig, gezond, ambitieus en ondernemend jaar!
Annelies Spork
Eén van de opvallende initiatieven op het gebied van de arbeidsmarkt is House of Skills.
House of is een publiek-private samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam. Bedrijfsleven, brancheorganisaties, werknemers- en werkgeversorganisaties, kennisinstellingen, onderwijs en bestuurders uit de regio werken nauw samen om de huidige arbeidsmarkt meer in te richten op skills.
Annelies Spork is vanuit de gemeente Amsterdam programmadirecteur bij House of Skills.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Annelies: Tja, het gaat hier om de ‘officiële’ werklozen, die voldoen aan de door het CBS gehanteerde criterium van direct beschikbaar voor werk, onlangs actief gezocht en geen enkel uur gewerkt. Maar volgens mij zijn er veel meer mensen die een bijdrage willen en kunnen leveren aan de arbeidsmarkt. Denk aan de Wajongers en andere mensen die thuis zitten en buiten de definitie vallen. Er is zo veel onbenut talent in Nederland. Volgens TNO wordt 30-35% van de talenten op de arbeidsmarkt niet benut. Dat zijn overigens zowel mensen die thuis zitten als de mensen die aan het werk zijn, maar niet datgene doen waar zij goed zijn.
Door de toenemende vergrijzing zullen we hoe langer hoe meer een beroep moeten doen op de mensen die nu niet meedoen èn het huidige werk anders organiseren. Daar hebben we wel het nodige achterstallig onderhoud te doen. Een leven lang ontwikkelen is voor deze doelgroepen nog niet aan de orde. De budgetten die UWV en gemeenten hiervoor hebben, zijn ontoereikend. En ook te weinig lager en middelbaar opgeleiden werkenden benutten scholingsmogelijkheden die er zijn.
Terugkomend op de vraag. Ik denk dat het aantal officiële werklozen verder afneemt. Misschien wel onder de 300.000. Natuurlijk sterk afhankelijk van internationale (economische) ontwikkelingen. Ik houd het op 300.000.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Annelies: Ik zou liever spreken van ‘welke taken’ veranderen in functies. Dat is veel meer aan de orde dan hele nieuwe beroepen die ontstaan. We zien eigenlijk 2 ontwikkelingen: hoe langer hoe meer taken worden beïnvloed door AI waardoor in veel beroepen technologische skills vereist zijn en in technische/technologische beroepen worden hoe langer hoe meer soft skills gevraagd. Dus het vermogen om te kunnen communiceren met de klant en samenwerken met andere disciplines.
Daarom is investeren in een Leven Lang Ontwikkelen, vooral voor de lager en middelbaar opgeleide beroepsbevolking, zo relevant.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Annelies: Absoluut. Dat is mijn innige wens maar ook overtuiging. Aan die transitie draagt House of Skills ook bij. Door te kijken naar de skills van mensen in plaats van alleen naar diploma’s. De focus op skills vergroten het perspectief van werkenden en werkzoekenden op de arbeidsmarkt en biedt werkgevers een grotere vijver waaruit zij kunnen vissen. Het schaap met de vijf poten bestaat niet mee, maar wel iemand die in potentie bij jouw bedrijf past. Die al werkend leert en indien nodig een diploma haalt.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Annelies: Als ik Wouter Koolmees was zou ik samen met mijn collega Van Engelshoven een gemeenschappelijke skills-taal voor de Nederlandse arbeidsmarkt introduceren zodat mens-opleiding-werk verbonden worden. Alleen dan creëren we een arbeidsmarkt waar Leven Lang Ontwikkelen, duurzame inzetbaarheid en reizen over de arbeidsmarkt mogelijk wordt. Met natuurlijk een skillspaspoort waarin ook behaalde diploma’s en certificaten zijn opgenomen.
5. Ik wens iedereen in 2020 een ...
Annelies: ......een jaar waarin we de doorbraak naar een op skills georiënteerde arbeidsmarkt kunnen realiseren zodat meer mensen hun talenten kunnen inzetten voor een economisch zelfstandig bestaan.
Annet de Lange
In 2019 aanvaarde prof. dr. Annet de Lange haar leerstoel 'Succesvol ouder worden op het werk' aan de Open Universiteit met een interessante oratie. Annet de Lange is tevens lector Human Resource Management bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en heeft de eretitel van ‘visiting professor’ toegekend gekregen door de faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit van Stavanger en Trondheim in Noorwegen. We hebben Annet vooral uitgenodigd omdat ze een stimulerende kijk heeft op gezond ouder worden op het werk. Eén van de belangrijkste thema’s volgens ons in de komende jaren.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Annet: Wij zien vanaf het derde kwartaal 2019 een stijging in werkloosheidscijfers. Ik verwacht dat deze trend zich helaas zal voortzetten begin 2020 (het cijfer kan wel stijgen tot 360.000), omdat het aanbod van personeel niet direct zal matchen met de vraag aan personeel (het kans-personeel en kans-arbeid of kansrijke beroepen) en het aantal werklozen historisch laag te noemen was in 2019 (vergeleken met de cijfers vanaf 2009.
Het vergt vanuit de overheid en werkgeverschap meer sociale innovatie en flexibiliteit om de talenten van beschikbaar personeel beter te matchen met het beschikbare kans-werk (functies gaan niet passen; zie ook opmerking open hiring in volgende vragen). De participatiewet blijkt hiervoor niet voldoende te zijn. Door creatieve en sociale ondernemers en werkgevers hoop ik dat wij toch eind 2020 weer weten terug te komen op een aantal van 335.000 (afgerond door CBS) werklozen. Vanuit de wetenschap zijn wij druk bezig om te kijken welke interventies voor matching arbeid en personeel meer geschikt zijn (op micro, meso en macroniveau). Leuk om hiervan meer resultaten te kunnen delen eind 2020.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Annet Als eerste verwijs ik graag naar de kansberoepen die altijd erg mooi door UWV landelijk in kaart gebracht worden per sector. In deze overzichten zijn per sector diverse kansrijke beroepen onderscheiden. Ik licht er een aantal voorbeelden uit.
De gig economie zal naar verwachting zich verder door gaan ontwikkelen. De uitzendkracht gespecialiseerd in zorgverlening mbt de sector zorg en welzijn (of andere tekort sectoren als de sector onderwijs) zal verder doorbreken in 2020. Het werkgeverschap zal niet zo snel doorontwikkelen dat functies in vaste loondienst weer in grote getalen verkozen zullen worden boven het extra bij kunnen verdienen en het kunnen craften van meer gezond en passend werk vanuit uitzendkracht of zelfstandige functie. Denk hierbij ook aan leefstijl en vitaliteitscoach. Door stijging in zorgkosten en zorgpremies, zullen zowel werkenden als werkgevers meer interesse krijgen in thema’s: als gezond en succesvol ouder worden op en buiten het werk.
Verder zien wij nog steeds grote behoefte aan technisch geschoold personeel: zoals applicatie of systeem beheerder, programmeurs etc.
Volgens Price Waterhouse Coopers zien wij verder nieuwe beroepen zoals: people and society officers en duurzaamheid experts. Eco-systeem denkers en bouwers zijn ook erg welkom. De groene werkgevers komen naar verwachting in 2020 in grote getallen op.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Annet: Ja er zullen meer (online) loopbaan apk’s en loopbaancoaches ingezet worden om werkenden vanuit verschillende doelgroepen te begeleiden in het ontdekken van hun sterke kanten en begeleiden van werk naar werk. Verder verwacht ik dat “open hiring” meer ingezet zal worden bij lager geschoold werk.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik .........
Annet:.........meer aandacht hebben voor CAO afspraken voor zelfstandigen (inclusief de creatieve sector). Hier kan naar mijn mening nog veel verbeteren om de gig economie en gerelateerde functies in Nederland fit for the future te maken (ook in termen van pensioen opbouw etc.).
Daarnaast zou ik meer aandacht besteden aan preventie gerichte CAO afspraken. Waarin het bijvoorbeeld aantrekkelijk gemaakt wordt om een leven lang te leren (denk bijvoorbeeld aan leerarrangementen in Denemarken waarin het zeer aantrekkelijk is om op hoge leeftijd scholing te genieten; versterkt het zelfmanagement en succesvol ouder worden op het werk).
De Deense overheid financiert de infrastructuur voor scholing van werkenden en bedrijven betalen de scholings-programma’s. Werklozen betalen niets en werkenden betalen een gering bedrag. De scholingsvoorzieningen in Denemarken kenmerken zich door een hoge flexibiliteit waardoor de mogelijkheden voor maatwerk worden vergroot. Een geringe ontslagbescherming wordt in het Deense model gecombineerd met een zeer actieve scholing en begeleiding naar werk.
5. Ik wens iedereen in 2020 .......
Annet:........een zelfbewust jaar met veel tijd voor zelfreflectie. Dit scheelt kosten voor loopbaan apk’s of UWV begeleiding later in het leven. Sta stil bij wie je wilt zijn de komende 5 jaar en welke weg je hiervoor nog moet afleggen (in termen van scholing of vitaliteit etc.). Ga er niet vanuit dat je werkgever je zal stimuleren, maar vind goede manieren om je zelf te activeren tot nieuwe leerdoelen en hiervoor beloningen te vinden. Of investeer in een coach die je hierbij kan helpen. Met andere woorden: sta stil bij je eigen zelfmanagement en zorg dat je je sterke en zwakke kanten wat betreft arbeidsmarkt functioneren scherp hebt. Indien wij vanuit wetenschap of onderwijs hierbij kunnen helpen: leg dan gerust contact: www.annetdelange.nl
Jos Verhoeven
Jos Verhoeven geeft vanaf het begin leiding aan de Start Foundation. De Start Foundation is een onafhankelijk maatschappelijk ontwikkelaar die zich hardmaakt voor een maatschappij waarin iedereen werkt en die voor iedereen werkt. Hiervoor zetten ze zelf actief projecten op, agenderen ze issues, mengen ze zich in het publieke debat en investeren ze geld in initiatieven waarin ze geloven en die passen in hun visie. Programma's die op dit moment lopen o.a.: Open Hiring en de parallelle arbeidsmarkt.
1. Aantal werklozen op 31-12-2020.
Jos: Ik schat dat als gevolg van o.a. de Brexit (er komt geen echte deal) de werkloosheid gaat oplopen naar zo’n 400.000 eind dit jaar.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken?
Jos: De zogeheten Longevity Coach. Deze richt zich op het verspreiden van kennis over hoe mensen langdurig gezond en vitaal kunnen blijven. Dit soort preventie bij een vergrijzende bevolking helpt de stijgende zorgkosten in de hand te houden.
3. Gaat de arbeidsmarkt en /of solliciteren in 2020 veranderen?
Jos: Veranderingen op de arbeidsmarkt gaan niet zo snel, dat is meer evolutie dan revolutie. Solliciteren op de traditionele manier staat wel onder druk als gevolg van kwalitatieve en kwantitatieve krapte. Ik zie kansen voor Open Hiring en andere alternatieve vormen.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.....
Jos: Dan zou ik samen met bonden en werkgevers een maatschappelijk werkbedrijf oprichten en zo de positie van mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt ingrijpend verbeteren. Iedereen mee laten doen en zorgen voor fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden op een duurzaam contract. En ik zou collega Hugo de Jonge eens vragen naar welke kapper hij gaat ;-)
5. Ik wens iedereen in 2020 .....
Jos: Een gelukkig en gezond nieuw jaar en hoop dat er wat verlichting komt voor de mensen die werkzaam zijn in de ruggengraat van de samenleving zoals de mensen in de zorg, het onderwijs en politie. Ten slotte wens ik discriminatie, starre bureaucratie en arbeidsuitbuiting een snelle dood.
Geert-Jan Waasdorp
Geert-Jan is al jaren succesvol met allerlei initiatieven op het gebied van arbeidsmarktcommunicatie. Op 28 januari organiseert hij bijvoorbeeld weer het Werf& Jaarcongres voor Bureaurecruiters.
Verder maakt hij met zijn bedrijf, de Intelligence Group mooie analyses op dit gebied en adviseert hij tal van bedrijven over hun arbeidsmarktcommunicatie. Geert-Jan is een veel gevraagd spreker en is ook één van de drijvende krachten achte rhet platform Werf&.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Geert-Jan: 369.000 denk ik.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Geert-Jan: Vegan coach, hybride docent, drone bestuurder, cyber crime fighter en Stikstofmeter
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Geert-Jan: Ja en nee. De arbeidsmarkt is altijd in beweging, maar veel werkt nog exact hetzelfde als 5 of 10 jaar geleden. Maar veranderingen zijn er natuurlijk wel. Of dat nu door de WAB komt, vrouwenquotum of de waarschijnlijke komst van Google for Jobs. De werking van de arbeidsmarkt en het solliciteren gaat pas echt veranderen als de ‘one click application’ ook in Nederland wordt geïntroduceerd o.b.v. een universeel CV en sollicitatieprotocol. Het is niet uitgesloten dat dit in 2020 al wordt geïntroduceerd.
4. Als ik Wouter Koolmees was…
Geert-Jan: Goed luisteren naar de mensen die achter het platform www.arbeidsmarkttransparant.nl zitten. Dat is een oprechte club met gedreven arbeidsmarktprofessionals en arbeidsmarktanalisten die alle skills hebben om de arbeidsmarkt in Nederland snel, en eenvoudig beter te laten functioneren. Hierdoor kan de werkloosheid structureel dalen en de arbeidsparticipatie structureel stijgen. Een no-brainer om eens goed met ze in gesprek te gaan.
5. Ik wens iedereen in 2020 een .....
Geert-Jan: Een vitaal , gezond en prachtig jaar toe.
De werkblad werk-expert-estafette: Marjolein Kalter en Ilse Verweij
In 2019 werd Cees gevraagd voor de Expert-estafette van het Werkblad Magazine. Hij kreeg het estafette-stokje door van Marjolein Kalter. Cees gaf het stokje, op zijn beurt, weer door aan Ilse Verweij en het leek ons leuk beide dames op te nemen in EEN GOED BEGIN 2020.
Marjolein Kalter
Marjolein Kalter is de schrijfster van 'Creëer je volgende baan'. Daarnaast is Marjolein, trainer, spreker, coach en ook nog loopbaanadviseur duurzame inzetbaarheid bij Reclassering Nederland.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Marjolein: 350.000
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Marjolein: Op het gebied van digitale veiligheid gaan beroepen doorbreken op het vlak van witwaspraktijken, tegengaan van cybercrime en de Brexit gaat ondernemers opleveren die verzorgen dat de import en export van goederen en diensten van en naar het Verenigd Koninkrijk minimale stagnatie oplevert. Daarnaast ontstaat er een groei in (groene) ambachten waardoor hergebruik van gepimpte goederen groeit. Verder zie ik groene bouwvakkers opkomen en boeren die de stiksto-fcrisis gebruiken om hun bedrijven te transformeren.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Marjolein: De ondernemende werknemer die zichzelf aanbiedt als de oplossing voor problemen blijft verder groeien. Daarnaast zullen meer hybride werksituaties ontstaan van ZZP-ers met een deeltijdbaan. Dit zijn full-time (betaald) werkende dubbel-parttimers.
Het zou mooi zijn als het beoordelen van sollicitanten verder geobjectiveerd wordt. Door mensen goed te toetsen op benodigde competenties, zodat het sollicitatiegesprek de afronding wordt van een sollicitatietraject. Daardoor kan de eerste filter van onbewuste voorkeur voor leeftijd, geslacht of afkomst naar de achtergrond gedrongen worden. Tegelijkertijd verwacht ik dat de rol van medewerkers bij het werven van nieuwe collega´s en professioneel netwerken als een vast onderdeel van duurzame inzetbaarheid toenemen.
Ik zie verschillende arbeidsmarkten en sollicitatie strategieën, afhankelijk van de bubble waarin een werkzoeker leeft.
- Zij die geweldig gewild zijn en regelmatig gehunt worden en bijna kunnen vragen wat ze willen omdat hun toegevoegde waarde enorm is.
- De actieve professionele netwerkers die planmatig met hun volgende baan bezig zijn.
- De medewerkers die werken bij grote organisaties die actief geholpen worden om bij nieuwe werkgevers binnen te komen voor ze werkloos zijn.
- De mensen die werkloos zijn en zelf solliciteren op vacatures. Wanneer ze voldoende geschoold zijn in het vak solliciteren gaat ze dit lukken.
- De mensen die een beperking hebben en al lang buiten de arbeidsmarkt leven. Voor ieder van deze groepen mensen is ´de arbeidsmarkt´ iets anders.
4. Als ik Wouter Koolmees was…
Marjolein:..........zou ik mensen die geen betaald werk hebben, laten studeren in vakgebieden die passend zijn bij hun competenties en de vraag op de markt. Naar school als je niet aan het werk bent. Zo blijven mensen in het arbeidsritme en gebruiken hun niet productieve tijd om te investeren in hun grotere inzetbaarheid. Op die manier verandert een periode van werkloosheid in een periode van leren en professioneel groeien. Daarbij wordt naar ieder individu gekeken wat goed te ontwikkelen mogelijkheden zijn. Zo kunnen mensen geïnspireerd blijven werken. Niemand zit meer werkloos thuis.
5. Ik wens iedereen in 2020 ......
Marjolein .......een waarde(n)vol jaar toe waarbij ze het werk doen dat het beste past bij hun gewenste levensstijl.
Ilse Verweij
Ilse Verweij is HR Adviseur bij Dolmans Calamiteiten Diensten. Ze was de afgelopen jaren ook regelmatig lid van de jury voor de cv van de maand verkiezing. Bovendien is Ilse Verweij lid van de Sollicitatiecode commissie van de NVP. Overigens brengt de NVP binnenkort een geactualiseerde versie van de sollicitatiecode uit.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Ilse: Ik hoop uiteraard op minder werkloosheid en dat meer mensen een fijne werkplek vinden! Maar een getal noemen vind ik lastig.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Ilse: Is ook al een lastige vraag. Steeds vaker zie ik meer werkgelukdeskundigen, vitaliteitscoaches, en zelfs happy officers en ik verwacht vanuit die hoek nog wel meer verrassende functietitels. Ook vanuit én door de technologie zullen we vast en zeker verrast worden met nieuwe beroepen. Ik verwacht bijvoorbeeld meer virtuele collega’s. De digitale dokter, de digitale politieagent en natuurlijk de ‘sollicitatie-robot’ gaan ons echt de komende jaren helpen en ondersteunen. Dit soort Robots zullen steeds vaker als normaal gezien worden.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Ilse: De arbeidsmarkt en de sollicitatie-tools zijn volop in verandering. Gelukkig!, zou ik zeggen, want ik zie veel positieve veranderingen bij organisaties. Gelukkig zie ik steeds vaker het weglaten van de geboortedatum, nationaliteit en geslacht bij een sollicitatieformulier. De Sollicitatiecode (NVP) staat achter deze ontwikkelingen. Dit soort zaken zijn namelijk niet relevant voor een functie en hierop mag dus volgens de sollicitatiecode ook niet worden geselecteerd.
De veranderingen met selectiedagen, inloopdagen, video-solliciteren, solliciteren met een robot, kom met z’n allen koffie drinken etc, maken het solliciteren laagdrempeliger voor een groot aantal mensen. Dat is op zich positief, op een gemakkelijke manier kunnen sollicitanten kennis maken met een organisatie. Vanuit de Sollicitatiecode kregen wij hier toch veel vragen over, net als over de meewerkdag trouwens.
Vanuit de Sollicitatiecode wil ik dan ook meegeven: vergeet de privacy van de sollicitant niet.
Leuk en efficiënt die gezamenlijke sollicitaties, maar de sollicitant wil niet altijd geconfronteerd worden met een andere sollicitant. Het zou zo maar één van je huidige collega’s kunnen zijn. Bedenk dus ook goed hoe hier mee om te gaan. De vertrouwelijkheid en privacy van de sollicitant moet wel gewaarborgd blijven en daarom mag de sollicitant bijvoorbeeld om een afwijking vragen van de procedure in het kader van vertrouwelijkheid.
Dit soort zaken zijn allemaal te vinden in de geactualiseerde Sollicitatiecode, die begin 2020 gelanceerd gaat worden. Als NVP gaan we er vanuit dat de geactualiseerde Sollicitatiecode komende jaren gaat bijdragen aan een nog meer transparante en eerlijk wervend en selecterend Nederland , zowel voor organisaties als voor sollicitanten.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Ilse: ......Zou ik zelf eens gaan solliciteren of kijk eens echt met iemand een periode mee. En dan niet één sollicitatie, maar echt een aantal weken. Ervaar waar ‘‘solliciterend Nederland’ tegen aanloopt m.b.t. gehanteerde systemen, niet nageleefde procedures en gecompliceerde wet– en regelgeving.
5. Ik wens iedereen in 2020 een .....
Ilse: Heel fijn gezond jaar met een leuke en gezonde werkplek/werkomgeving!
Loes de Volder
Wat in 2009 begon met een klein winkeltje in babyspullen in Goirle, is inmiddels uitgegroeid tot een heuse keten van vier winkels en een uitgebreide webshop (www.mamaloesbabysjop.nl). Ruim 130 medewerkers telt MamaLoes inmiddels. Van begin af aan hebben Loes en Marco de Volder kansen gegeven aan mensen uit de bijstand die nergens anders aan het werk kwamen. Het afgelopen jaar timmerden ze aan de weg met, als één van de eerste bedrijven in Nederland, Open Hiring toe te passen. Daarom extra leuk dat Loes bereid was om aan deze EEN GOED BEGIN mee te werken.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Loes: Ik ben een geboren optimist. Heb altijd de blik vooruit en ga actief op zoek naar nieuwe kansen en mogelijkheden. Maar rondom dit cijfer is het lastig een positieve tendens te voorspellen.
In 2019 zijn wij als eerste bedrijf in Nederland officieel Open Hiring gaan toepassen binnen onze organisatie. Een baan aanbieden zonder sollicitatiegesprek. Geen voorwaarden of selectie. Inmiddels volgen er steeds meer bedrijven en begint het heel voorzichtig een begrip te worden. Ook gemeenten, overheidsinstellingen en beleidsmakers raken geïnteresseerd.
De vraag is nu hoeveel impact nieuwe ontwikkelingen nog kunnen hebben. Nu zien we al jaren geen echte stijging of daling op het gebied van het werkloosheidscijfer. Ik verwacht dat nieuwe methodes de oude wel zullen opfrissen en wakker schudden, maar minder impact op het cijfer zullen hebben dan gehoopt. Ik zet daarom in op 328.000.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Loes: Mijn hoop en wens ligt bij deze vraag op het gebied van het onderwerp CO² neutraal en Stikstof. De onzekerheden en onwetendheden hieromtrent zien en voelen we allemaal. Er zullen zeker partijen zijn die in dit gat gaan duiken. Onderzoek, consulting of praktische hulp. We gaan er hoe dan ook allemaal mee te maken krijgen.
Als wij een gezonde wereld willen nalaten aan de komende generaties en ons kabinet hun doelstellingen wil handhaven, zal er ook serieus iets moeten gaan gebeuren. Er zullen partijen moeten komen die de maatschappij, de bedrijven en de overheid hierbij gaan begeleiden. Niet alleen praktisch, maar juist ook heel creatief. Bijvoorbeeld voor het inzien van het gezamenlijke belang en de gezamenlijke winst. Een winst die niet enkel in behoud van onze wereld zal liggen maar zeker ook financieel kan zijn. Een beroep die van de nood een deugd gaat maken. Ik voorzie hier mooie kansen. Zou fijn en wenselijk zijn als er meer eenheid komt omtrent dit onderwerp en daardoor minder problemen en protesten in 2020.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Loes: Leuke veelzijdige vraag. En ja, er gaat wel wat veranderen.
Allereerst gaat per 01-01-2020 de WAB van kracht. Dit zal natuurlijk behoorlijk wat effect hebben op contracten, flexwerkers en payrolling. Waarschijnlijk overzien we nu slechts een topje van de ijsberg aan gevolgen. Natuurlijk weten we dat deze wet in het leven is geroepen voor een betere balans op de arbeidsmarkt tussen tijdelijk en vast werk, echter voorzie ik een onvoorziene anti-reactie in de vorm van vele creatieve misbaksels.
Ook het "baanbrekend" vrouwenquotum wat is aangenomen zal een effect gaan hebben op de rest van de arbeidsmarkt. De vraag gaat zijn of dit het gewenste effect gaat geven. Natuurlijk hoop ik als vrouw dat dit een positieve organische ontwikkeling zal zijn. Meer bewustzijn en minder vooroordelen. Echter vrees ik dat de sympathie voor succesvolle vrouwen en het geloof in hen hieronder zal lijden. Opgelegde gelijkheid is natuurlijk extreem ongelijk.
Als laatste gaat Open Hiring verder kracht opbouwen in 2020. Daarmee zal solliciteren hopelijk steeds meer om de mens draaien in plaats van om de competenties. De mens als compleet persoon met allerlei extra's. Extra's die niet eerder bedacht of voorzien waren, maar wel zonder vooroordelen beproefd mogen worden. En zo als toegevoegde waarden kunnen bijdragen aan het geheel aan opbrengsten. Zowel voor werkgevers als werknemers.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Loes: Als ik Wouter Koolmees was zou ik het ook even niet meer weten ;-).
De Participatiewet is afgeschoten als een raket terwijl er nog steeds beweging zit in veel sociale innovaties en het bewustzijn voor participeren nog steeds groeit.
We leven in een afrekencultuur waarbij alles bewezen moet worden in cijfers, en snel ook. Laten we op zoek gaan naar wat we allemaal wél hebben bereikt en voor welke mensen deze wet wel iets heeft opgeleverd. Dan zal blijken dat deze opbrengst niet in cijfers is uit te drukken maar levens verandert. Van daaruit zou ik aan de slag gaan als ik Wouter zou zijn.
Het goede voorbeeld geven. Van onze over-regelde systeemwereld een leefbare leefwereld maken voor iedereen. De eerste stappen zetten voor een model dat gebouwd is met de mens centraal in plaats van regels.
5. Ik wens iedereen in 2020 een .....
Loes: Ik wens iedereen een liefdevol, gelukkig en gezond 2020. Cliché, maar zeker waar.
Daarnaast wil ik een speciale wens uitbrengen voor de mensen die maatschappelijk in de verdrukking geraken. De tijd lijkt steeds sneller te gaan. Het tempo en de verwachtingen in de maatschappij nemen toe. De wereld om ons heen vraagt steeds meer van ons, waardoor grote verschillen ontstaan. Daarom hoop ik en wens ik een jaar vol met solidariteit en participatie. Een wereld met oog voor elkaar, iedereen om ons heen en gelijke rechten, kansen en mogelijkheden voor iedereen.
De uitzendbranche: Brigitte van der Burg en Jurriën Koops
De uitzendbranche is een belangrijke werkgever in Nederland. Brancheverenigingen NBBU en ABU spelen een belangrijke rol in de discussie rondom flexibele arbeid, daarom mag de uitzendbranche niet ontbreken in EEN GOED BEGIN 2020. Brigitte van der Burg (voorzitter NBBU) en Jurriën Koops (directeur ABU) over hun verwachtingen voor 2020. Een dubbel interview
Brigitte is sinds 2017 voorzitter van de NBBU, daarvoor was ze van 2006 tot 2017 Tweede Kamerlid voor de VVD en was ze onder andere voorzitter van de Vaste Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarvoor adviseerde ze met haar bedrijf BritBurg Advies bedrijven, brancheverenigingen en overheden over onder meer ondernemerschap, sociale zekerheid en arbeidsmarkt.
Jurriën werkt al 18 jaar voor de ABU, sinds 2014 als directeur.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Brigitte: Het aantal werklozen schat ik eind 2020 op 365.000, ondanks de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt door de afscheidnemende Boomers. De werkloosheid stijgt door vertragende groei door onzekerheden op handelsgebied en de aanstaande Brexit. Door de stikstof- en bodemproblematiek (PAS en PFAS) zijn veel projecten in de bouw-, grond- en waterbouw in het vierde kwartaal van 2019 grotendeels stil komen te liggen. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de werkgelegenheid bij die bedrijven, maar ook voor hun toeleveranciers in allerlei sectoren die moeten inkrimpen of zelfs omvallen. Dat effect zullen we in 2020 eveneens terug zien in de werkloosheidscijfers en het is de vraag hoe snel deze sectoren zich kunnen herstellen. Verder heeft ook de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) zijn weerslag op de werkloosheidscijfers, omdat het risico bestaat dat medewerkers aan onderkant van de arbeidsmarkt uit de markt geprijsd worden.
Jurriën:. Ik ga voor 340.000. De verwachte recessie is tot nu toe uitgebleven. De voorspellingen voor de groei in 2020 zijn in de loop ter tijd wel naar beneden bijgesteld, maar de economie groeit nog steeds. Ik verwacht groei van de werkloosheid omdat o.a. 'discouraged workers' zich vaker zullen melden voor werk.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Jurriën: Verwachting en hoop zijn twee verschillende zaken. Ik hoop dat er beroepen zullen doorbreken die inspelen op grote maatschappelijke uitdagingen op het terrein van energie, klimaat, zorg of sociale samenhang. Wat als we via platformtechnologie met inzet van mensen eenzaamheid kunnen bestrijden? Verder denk ik dat burgers steeds vaker persoonlijke 'agent' nodig hebben als antwoord op deze uitdagingen. Voor werk, voor zorg, voor energie....
Brigitte: Een Vrogger. De influencer die via Virtual Reality-toepassingen ons allerlei zaken zelf laat ervaren in plaats van via woorden of filmpjes. Deze Vrogger gaan we in meer serieuze vorm terugzien in het ontwikkelen van mensen (op school en ‘on the job’) en bij het ondersteunen van medewerkers en ondernemers bij het uitvoeren van bijvoorbeeld technische (onderhouds-)taken door niet-technisch geschoolden. Zij zullen gaan bijdragen aan het oplossen van tekorten in vakkrachten in diverse sectoren en beroepen.
Verder hoop ik dat het leven lang ontwikkelen praktisch handen en voeten wordt gegeven. Hoe? Om te beginnen door de BBL-opleidingen die zo succesvol zijn gebleken bij het opleiden van jongeren voor een MBO-diploma ook laagdrempelig beschikbaar te maken voor volwassenen die zich verder willen ontwikkelen of omscholen. Het grote voordeel is dat het voor werkgever en werknemer een stuk haalbaarder en betaalbaarder is als je 4 dagen werkt en 1 dag naar school gaat tegen een bijdrage die betaalbaar is dan als iemand een heel jaar moet omscholen ed.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Brigitte: Ja en nee. De persoonlijke benadering zal belangrijk blijven, zeker als mensen naar een andere baan of zelfs beroep moeten overstappen. Dan is het belangrijk om mensen weer hun zelfvertrouwen terug te laten krijgen en te ondersteunen bij de vraag waar ze passen op die arbeidsmarkt. De wijze van werven, selecteren, begeleiden en ontwikkelen zal steeds meer veranderen. Zo zal de werving, selectie en zelfs begeleiding stap voor stap meer op basis van data en Artificial Intelligence worden ondersteund en zelfs uitgevoerd. Bij ontwikkelen zal Virtual Reality een steeds grotere rol gaan spelen (zie ook mijn antwoord bij vraag 2).
Jurriën: Het zou mooi zijn als we de toegang tot werk kunnen vergemakkelijken voor de groepen die dit meest nodig hebben. Voor hoger opgeleide deel arbeidsmarkt zijn baan en kandidaat in paar klikken bij elkaar te brengen. Juist voor moeilijkste groep op de arbeidsmarkt hebben we meest ingewikkelde weg naar werk gemaakt. Ik gun één ieder een snelle en gemakkelijke weg naar werk. Social media, netwerken, slimme algoritmen, goed gesprek en goede 'branding' van werkgever en werkzoekende blijven belangrijk.
4. Als ik Wouter Koolmees was .....
Jurriën: ........Benen maken met het advies van de cie Borstlap. De arbeidsmarkt en ons sociale stelsel schreeuwen erom. De pleisters die minister Koolmees nu heeft geplakt bieden geen soelaas. Verder zou ik cie Bakker uit de la halen en afstoffen of beter nog nieuwe cie onder leiding van Feike Sijbesma in leven roepen. Onze krimpende beroepsbevolking en tanende groei van de arbeidsproduktiviteit vormen met verduurzaming economie de grootste uitdagingen voor komend decennium en dat vraagt integrale aanpak 'slimmer werken'.
Brigitte: .....zou ik met alle zware onderwerpen (o.a. pensioen, arbeidsmarkt, vice-premier) waarvoor hij verantwoordelijk is in de kerstperiode en het begin van het nieuwe jaar een stap achteruit doen en vanuit die afstand en rust beschouwen waar het nu echt om gaat. Ik gun hem voor 2020 de energie, de rust en de moed om het arbeidsrechtelijke, sociale zekerheids- en fiscale stelsel in samenspraak met zijn collega bewindspersonen van Financiën en EZK echt te hervormen en te vereenvoudigingen in plaats van pleisters te plakken op stelsels uit (deels) de vorige eeuw die veel te gecompliceerd zijn geworden en niet meer passen bij de huidige arbeidsmarkt. Het wordt steeds ingewikkelder waardoor het ondernemerschap in Nederland wordt ontmoedigd, uitvoeringsorganisaties in steeds grotere problemen komen en de handhaafbaarheid van wet- en regelgeving het ondergeschoven kind is.
5. Ik wens iedereen in 2020 ........
Brigitte:........een gezond en gelukkig 2020 toe en werk waar je met plezier naar toe gaat!
Jurriën: ........een liefdevol, geborgen en vrolijk 2020, waarbij we op de arbeidsmarkt meer mensen weer het gevoel kunnen geven dat ze ertoe doen en we de waarde van werk weer belangrijker maken dan de prijs van werk.
Leonore Nieuwmeijer
Eén van de bedrijven die inclusiviteit hoog in het vaandel heeft staan is Asito. Leonore Nieuwmeijer is specialist Inclusiviteit bij Asito en ook in 2019 kwamen zij weer met een aantal mooie initiatieven. Leonore is ook initiatiefnemer van Inclusief Nederland. Een community die inspireert tot het omarmen van een inclusieve samenleving.
1. Hoeveel werklozen zijn er eind 2020?
Leonore: Hoewel het aantal vacatures niet zal afnemen zal de werkloosheid helaas toch stijgen. Zo lang werken voor een grote groep mensen nog steeds geen verbetering van de levensstandaard betekent zal de gap tussen vacatures en werklozen groter worden. Mijn verwachting is dan ook dat de werkloosheid in 2020 stijgt naar 353.000 werklozen.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Leonore: Bedrijven en overheid zullen creatiever moeten worden om vacatures ingevuld te krijgen en om mensen duurzaam inzetbaar te houden. Belangrijk onderdeel hiervan is jobcarving en jobcreation waarbij het hebben van één werkgever voor de medewerker bijna een voorwaarde is om een stabiel inkomen te verwerven. De vraag hoe we werk anders kunnen inrichten wordt steeds belangrijker. Dat geldt niet alleen voor mensen met een arbeidsbeperking maar ook voor mensen met langdurige uitkeringsafhankelijkheid. Ook door samenwerking van organisaties om kleine taken te bundelen ontstaan nieuwe volwaardige banen. De eerste stappen hierin zijn in 2019 gezet en dit zal zich in 2020 verder ontwikkelen. Zo ontstaan er nieuwe banen in vooral uitvoerende beroepen.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Leonore: Organisaties worden steeds creatiever in de werving van personeel. In 2019 zag ik het succes van bijvoorbeeld het organiseren van een “open huis” om kennis te maken met het werk en de werkomgeving binnen organisaties. Ook het doorlopen van de hele sollicitatie procedure in één dag is een mooi voorbeeld van andere sollicitatie processen. Op deze manier kan in mijn beleving ook een slag geslagen worden in de discriminatie op de arbeidsmarkt.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Leonore: …… zou ik werk maken van intersectoraal opleiden met de inzet van O&O fondsen. Er is opleiding- en ontwikkelgeld beschikbaar maar het zit vast in branches. Voor duurzame inzetbaarheid richting een hogere pensioenleeftijd, de ontwikkeling van talent en de doorstroom van medewerkers is intersectoraal opleiden een voorwaarde. Het geld is er, nu nog de beschikbaarheid.
En als ik dan ook een tweede punt mag noemen zou ik de uitkomst van de commissie Borstlap overnemen. Er moet fundamenteel iets veranderen om de arbeidsmarkt in beweging te krijgen. Geen lapmiddelen van bestaande wetten maar werken aan vergaande veranderingen in samenwerking met diverse ministeries die verder dan de volgende kabinetsperiode gaan.
5 Ik wens iedereen in 2020 een ....
Leonore: ….. verandering. De wereld om ons heen is snel aan het veranderen. Vasthouden aan wat je denkt te hebben betekent dat je zekerheden verliest. Je eigen ruimte en invloed wordt steeds kleiner als je niet meebeweegt met de omgeving.
Mijn motto: De enige constante factor is continue verandering. De variabele is de snelheid waarmee de verandering plaatsvindt.
Anneke Westerlaken
Ook in deze serie laten we natuurlijk iemand vanuit de vakbeweging aan het woord. Dit keer Anneke Westerlaken van het CNV. De vakbond loopt als een rode draad door haar werkzame bestaan. Ze werkte een tijd bij CNV Jongeren, maakte een uitstapje naar branchevereniging Cedris (Sociale Werkvoorziening) en keerde in 2018 terug bij de bond, nu als voorzitter van CNV Zorg & Welzijn (32.000 leden). Anneke is ook bestuurslid bij de Start Foundation.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Anneke: Ik gok op zo’n 340.000 mensen. Dit is natuurlijk nog steeds veel lager dan het jaren was. Maar ook nu staan er nog veel mensen langs de lijn. Denk aan mensen tot wie de arbeidsmarkt een afstand heeft en oudere werknemers die werkloos zijn. Het is zaak dat we ook deze groepen mensen betrekken bij de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door werk te maken van maatschappelijk zinvolle taken die bijdragen aan bijvoorbeeld zorg met aandacht en een veilige leefomgeving.
De arbeidsmarkt wordt minder krap als we wat creatiever kijken naar hoe we geschikt werk kunnen creëren en bestaand werk beter inrichten zodat het voor meer mensen bereikbaar en beschikbaar wordt.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Anneke: De groene bouwvakker. Deze bouwvakker is gespecialiseerd in duurzame bouwtechnieken om woningen energiebesparend of energieneutraal te maken. We hebben deze groene bouwvakkers keihard nodig, want voor de klimaattransitie waar we voor staan, is gebrek aan personeel de grootste uitdaging.
We zien ook al steeds vaker de werkgeluksdeskundige. Een adviseur, manager of staffunctionaris die zich richt op het vergroten van de geluksbeleving op de werkvloer. De Werkgelukdeskundige doet dit onder andere door het geven van workshops en (team-)coaching gericht op persoonlijk leiderschap en het geven van inspiratiesessies. Mooi zo’n aanjager, zolang het streven naar werkgeluk geen kunstje wordt en een breed gedeelde en gevoelde verantwoordelijkheid blijft.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Anneke: Met de WAB wordt een poging gedaan om flex minder flex en vast minder vast te maken. Ik ben benieuwd welke effecten we gaan zien.
Verder hoop ik dat het concept van ‘open hiring’ verder gaat doorbreken. Hierbij stellen bedrijven werk beschikbaar voor iedereen die wil en kan werken. Zonder voorwaarden of sollicitatieprocedures vooraf. Vervolgens wordt de nieuwe medewerker goed ondersteunt om het werk passend te maken en vol te houden. Dit vergt een andere manier van begeleiden en kijken naar mensen. Echt vanuit vertrouwen, naar wat wél kan en hoe je daar samen werk van maakt.
4. Als ik Wouter Koolmees was .......
Anneke: .....zou ik de waarde van werk veel meer centraal stellen en op zoek gaan naar voldoende zekerheden voor een grotere groep werkenden. Verreweg de meeste uitzendkrachten krijgen geen vast contract terwijl het vaak wel om structureel werk gaat. Daardoor blijven mensen vaak in de carrousel van tijdelijke contracten, met alle maatschappelijke gevolgen van dien.
Verder zou ik prioritiet maken van versimpeling van regels rondom werk en sociale zekerheid, zodat de stap naar werk vanuit een uitkering beter en duurzamer gezet kan worden. Ook zou ik als ik Koolmees was vooral gaan samenwerken met mijn collega’s om ervoor dat vrouwen makkelijk kunnen kiezen voor meer uren werken. Met name in de zorg en het onderwijs is dat hard nodig. Daarvoor moeten praktische én sociaal culturele barrières worden weggehaald.
5. Ik wens iedereen in 2020......
Anneke: Ik wens iedereen in 2020 een gezond en energiek jaar.
Laurette de Wit
In deze rubriek mag iemand die arbeidsongeschikt is niet ontbreken. We hebben, net als vorig jaar dus Laurette de Wit weer gevraagd. Ook omdat ze precies kan aangeven wat deze doelgroep meemaakt. Lees haar laatste blog maar eens.
Laurette is 100 % arbeidsongeschikt maar is volop actief,of zoals zij zelf zegt: “Ik heb naar de letter van de wet cq. arbeidskeuring geen benutbare arbeidscapaciteit. Dit betekent niet dat ik helemaal niet kan werken. Het betekent dat ik niet aan de minimum eisen van arbeid kan voldoen: 2 uur per dag werken waarvan 1 uur aaneengesloten. En, eigenwijs als ik ben, blijf ik kijken naar een baan die past. Want nog steeds kruipt de ambitie waar die niet gaan kan. Momenteel werk ik aan het VN Verdrag inzake personen met een handicap: de wetteksten vertalen naar begrijpelijk Nederlands, met passende voorbeelden. Een job waar ik veel plezier aan beleef."
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Laurette. Gelijk aan de verwachte economische groei van 1,4% kom ik na enig rekenwerk uit op 327.522 werklozen. Significante afwijkingen daarin niet meegenomen, zeg ik daar met een dikke knipoog bij.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Laurette: Data Scientist. Slimme apparaten verzamelen steeds meer data. Zonder interpretatie hebben we daar niets aan. Medewerkers moeten dus leren deze data te managen, verwerken en in te zetten.(*) Maar ik hoop op hernieuwing van oude beroepen als de warme bakker. ( * Link naar bron)
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Laurette: Ik hoop van wel: Ik hoop dat er meer gekeken wordt naar competenties, sterke punten, als actiegerichtheid, verantwoordelijkheidsbesef, leergierigheid, iemands talenten, en minder naar de behaalde diploma’s zoals we die nu kennen. Oplossing: een diploma met vooruitgang, de resultaten van sociale ontwikkeling, werkgedrag, ed., lees- en rekenvaardigheid. Zoals je ziet richt ik me hiermee meer op speciaal en bijzonder onderwijs. Een groep die te vaak vergeten wordt, het verborgen arbeidspotentieel, de verborgen werkloosheid. Ik heb ook een bruggetje nodig voor de volgende vraag. Dan is de cirkel rond.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Laurette: Als ik Wouter Koolmees was zou ik binnen het ministerie van Sociale Zaken een departement installeren dat zich volledig richt op personen met een handicap. Dit departement verzorgt de uitvoering van het VN Verdrag inzake personen met een handicap, zodat de hierin opgenomen en aangenomen bepalingen omgezet worden in maatregelen, die – al dan niet ondersteund met wetgeving – worden geïmplementeerd. Werk en werkgelegenheid is één van de artikelen in het VN Verdrag, artikel 27. Waardoor ook zij (meer) zelfstandig kunnen voorzien in Behoorlijke levensstandaard en sociale bescherming (Artikel 28). Twee artikelen uit dat VN verdrag.
5. Ik wens iedereen in 2020 een .....
Laurette: Ik wens iedereen 20/20 Vision, een scherpe en heldere blik. Genoemd naar Herman Snellen, de Nederlandse oogarts die het 20/20 Vision meetsysteem ontwikkelde in 1862. En natuurlijk wens ik iedereen: goede gezondheid, liefde, en geluk.
Ton Wilthagen
Ton Wilthagen is professor 'Institutionele en juridische aspecten van de arbeidsmarkt' aan Tilburg University. Maar zoals hijzelf zegt: Eigenlijk hoogleraar Arbeidsmarkt.
Daarnaast is hij een van de trekkers van het maatschappelijke Impact programma van de universiteit, waarin maatschappij en wetenschap worden verbonden.
Verder wordt Ton veelvuldig gevraagd om op TV uit te leggen hoe de arbeidsmarkt nu echt werkt. Ook maakt Ton zich sterk voor een parallelle arbeidsmarkt, zodat mensen langs de zijlijn ook volwaardig kunnen deelnemen aan de arbeidsmarkt. Het afgelopen jaar mocht Cees samen met Ton Wilthagen en Ineke van Kruining een groep studenten van de Avans Hogeschool begeleiden, die een aantal Businesscases uitwerkten om te laten zien dat de parallelle arbeidsmarkt vele voordelen heeft.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
338.000
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Ton: De privacy/AVG specialist, de data/cyber security medewerker en de sustainability manager.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Ton: Een abrupte verandering zou kunnen ontstaan als gevolg van een mogelijke crisis, waarvoor vooralsnog geen sterke signalen zijn. Maar het kan snel verkeren, bijvoorbeeld door de effecten van de komende Brexit of Trumpiaanse capriolen. Een relatieve ‘shock’ zal waarschijnlijk worden veroorzaakt door de klimaatdoelstellingen, die onmiddellijke aanpassingen van bedrijven en instellingen vergen in de vorm van ander beleid, andere producten en diensten en daardoor andere (werknemers)vaardigheden en kwalificaties. Andere veranderingen voltrekken zich geleidelijk. De band tussen werkgevers/opdrachtgevers en werkaanbieders/werkenden wordt steeds losser en korter en ook de onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden krijgen een ander, minder centraal gecoördineerd karakter, met nieuwe actoren zoals de social media netwerken (PO in actie e.d.) die van zich doen spreken. Nieuwe technologie – algoritmes – worden steeds nadrukkelijker ingezet in het werving- en selectieproces en digitalisering doordringt elk soort werk. De beroepsbevolking kleurt verder grijs, waardoor in diverse sectoren de krapte nijpend blijft of wordt. Kleine deeltijdbanen zullen minder als vanzelfsprekend worden beschouwd (ondanks de niet-aflatende wens van Nederlanders om minder te werken) en vrouwen zullen geleidelijk aan ook in Nederland meer topposities gaan bezetten.
4. Als ik Wouter Koolmees was......
Ton::......zou ik het streven richten op een arbeidsmarkttransitie, analoog aan de energietransitie, waarin een duurzame en houdbare arbeidsmarkt centraal staat. Duurzaam in de zin van veel zuiniger omgaan met mensen, meer investeren in menselijk kapitaal (ook dat van werklozen) en het bieden van een aanvaardbaar niveau voor iedereen die werkt of die buiten zijn of haar toedoen (nog of even) niet kan werken. Arbeid is een schaars goed. We dienen in te zien dat we in onze economie en op de arbeidsmarkt een enorme ‘social waste’ produceren, zoals The Colour Kitchen dat typeert, een omvangrijke groep die geen toegang heeft tot betaalde arbeid en wier talenten wordt miskend en onderbenut. Dat is niet meer van deze tijd en onaanvaardbaar.
Die arbeidsmarkttransitie is overigens ook een voorwaarde voor de energie/klimaattransitie waarvoor veel mensen nodig zijn en ook voor het tegengaan van de ontwrichtende werking die de door ontgroening en vergrijzing gedreven arbeidsmarktkrapte heeft in veel sectoren, zoals zorg, onderwijs en veiligheid.
5 Ik wens iedereen een ......
Ton: Ik wens (echt) iedereen in 2020 een inclusief, participatief en duurzaam nieuw jaar toe – zowel mensen, dieren als robots & kunstmatige intelligentie
Aart van der Gaag
Ook een goede bekende in deze serie is Aart van der Gaag. Aart is al een leven lang werkzaam op de arbeidsmarkt. Hij werkte in zijn carrière onder andere bij de koepel Sociale Werkvoorziening, was directeur van een arbeidsbureau en van de uitzendorganisaties Start en Vedior. Was directeur en voorzitter van de ABU. Sinds 2014 is Aart van der Gaag commissaris 100.000 banen namens VNONCW/MKB/LTO.Zijn activiteiten bleven niet onopgemerkt want in 2019 werd hij ook nog gevraagd om op dit gebied als inspirator voor de overheid op te treden en Aart tekende in op 25.000 banen extra.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Aart: Vorig jaar durfde ik de 298.000 aan , een beetje provocerend en meer wens dan werkelijkheid. Bij een optimaal werkende arbeidsmarkt, d.w.z. geen discriminatie op leeftijd, beperking of afkomst, transparantie in optima forma, zou dat ook gehaald zijn. Echter de vooroordelen zijn hardnekkig en transparantie is ver van ons af .Ik ben dus negatiever dit jaar, alhoewel bij een bevolking die elk jaar met 100.000 toeneemt valt dat nog wel mee,ik blijf dus laag zitten. Ik hoop op 350.000 werklozen aan het eind van 2020.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Aart: 2020 wordt, wat mij betreft, het jaar van de assistent van de assistent. Kraptes worden groter en overal zal men proberen de mensen die echt iets kunnen te ontlasten. Denk aan: de loodgieter, de medisch specialist, de verpleegster, de onderwijzer,ze krijgen in 2020 assistenten. Met de groep van onderwijzers is trouwens iets raars aan de hand. Het is eigenlijk een schande 5.000 te kort en 12.000 in wachtgeld !! Dus de Klasse-assistent in allerlei bewoordingen gaan we hopelijk terug zien komen in 2020. Misschien moeten we fraaiere bewoordingen bedenken om mensen te trekken. Bijvoorbeeld Empirisch deskundige.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Aart: Eigenlijk verandert er al jaren niks, internet heeft weliswaar een grote plaats gekregen,maar elkaar tussen de ogen kunnen kijken blijft belangrijk. Open hiring lijkt nieuw,zal groter worden ,maar breekt kwantitatief niet echt door, denk ik.
Ikea en anderen gaan eindelijk ontdekken dat ze de bezoekersstroom ook als potentieel personeel kunnen zien,combineer je core-business met ontmoeting over werk, zou ik zeggen.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik......
Aart: Als ik Wouter Koolmees was zou ik de plannen van Borstlap en het platform toekomst vd arbeid integraal overnemen en uitvoeren.
5. Ik wens iedereen een .........
Aart: Ik wens iedereen die wil werken een kans op de arbeidsmarkt of hij/zij nu 63 is (werkgever ,als het tegenvalt heb je er maar een paar jaar last van) of langdurig werkloos was (werkgever ,hij/zij is lekker uitgerust), beperkt (werkgever ,ze zijn zijn echt super gemotiveerd), en degenen die echt niet willen, laat ze met rust, daar kom je toch niet verder mee, maar kort ze wel.
Guus van Weelden
Guus van Weelden is sinds september 2018 lid van de Raad van Bestuur van het UWV, daarvoor was hij 35 jaar werkzaam in de zorg. O.a. als voorzitter van de RvB van GGZ Breiburg in Tilburg en Zorginstelling Florence in Rijswijk.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Guus: Dat is geen gemakkelijke vraag. Hoe de internationale economie zich de komende maanden ontwikkelt is niet exact te voorspellen. Op dit moment is het aantal werklozen al een paar maanden vrij stabiel. En als ik de actualiteiten die hierop van invloed zijn, onze eigen deskundigen en de wetenschappers volg, dan zal het aantal werklozen iets toenemen. Ik schat het aantal werklozen eind 2020 iets hoger dan nu. Een exact aantal vind ik moeilijk te geven. Bij UWV zorgen wij bij werkloosheid tijdelijk voor een uitkering. Ook dit jaar gaan wij ervoor om zoveel mogelijk mensen te helpen naar werk.
2. Welke nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Guus: Nieuwe beroepen die zullen doorbreken hebben te maken met data, stressvermindering en privacyvraagstukken. Ik vind het vooral belangrijk om te kijken naar beroepen waar we nu te weinig mensen voor kunnen vinden. Zo hoop ik dat de leraar en zorgmedewerker dit jaar weer zullen doorbreken. Dat jongeren kiezen voor deze prachtige beroepen (ik heb zelf 35 jaar in de zorg gewerkt) en dat werkzoekenden uit bijvoorbeeld het bank- en verzekeringsbedrijf zich willen laten omscholen naar een compleet andere sector. Zoals het onderwijs en de zorg.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Guus: Ik hoop het wel. De arbeidsmarkt is natuurlijk constant in beweging. Dit blijft ook in 2020 het geval. Werkgevers zullen nog creatiever worden om personeel te vinden. Dit jaar zal het on-the-job leren van een nieuw vak hopelijk gaan doorbreken. Nog belangrijker: dat werkgevers en de overheid open staan voor mensen die niet honderd procent matchen op vacatures maar wel tweehonderd procent gemotiveerd zijn om aan de slag te gaan. Denk aan mensen met een beperking of ouderen die soms extra scholing nodig hebben.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik….
Guus: Als ik Wouter Koolmees was zou ik vooral kijken hoe we mensen die langs de kant staan kunnen helpen naar werk. Want iedereen gun je een mooie baan. Ook zou ik veel werkbezoeken (blijven) afleggen om feeling met de praktijk te houden. Om in het land te horen van mensen hoe het is om je baan kwijt te raken, ziek te worden, of werkgevers te spreken die in tijden van krapte zoeken naar personeel. De meerwaarde van werkbezoeken ligt in het feit dat je de praktijk kan doorvertalen in nieuwe wet- en regelgeving. Ik vind het daarom ook goed dat de minister regelmatig bij UWV langskomt om te zien hoe wij mensen begeleiden naar werk. Wouter Koolmees toont deze belangstelling voor de praktijk van ons werk gelukkig heel duidelijk!
5. Ik wens iedereen een…..
Guus Ik wens iedereen in 2020 veel arbeidsmarktgeluk. Grijp de mogelijkheden om jezelf te blijven ontwikkelen. Zo zorg je ervoor dat je ook in de toekomst aantrekkelijk blijft op de arbeidsmarkt en met veel plezier en uitdaging je werk kunt doen. En verander om de vijf tot tien jaar van werkplek. Dat hoeft geen promotie te zijn, maar door mobiel te zijn en af en toe van omgeving te veranderen blijf je fris en flexibel van geest. ‘Verandering van spijs doet eten’!
Ton Vermin
We zijn alweer aan het einde van deze serie van EEN GOED BEGIN. Eén groep ontbreekt nog, namelijk de personen die net zijn gestopt met werken en met pensioen zijn gegaan. De pensioenado's.
Tot deze groep is Ton Vermin ook toegetreden (al blijft hij natuurlijk af en toe wel iets doen). Daarom Ton als afsluiting van deze serie.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2020?
Ton: Door de blijvende onzekerheid verwacht ik niet dat de werkloosheid verder zal gaan dalen. Ik schat dat er eind 2020 344.000 werklozen zullen zijn.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2020?
Ton: Adviseur milieutransitie bij bedrijven en overheden.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2020 veranderen?
Ton: Solliciteren is in de loop van 2019 steeds meer persoonlijke branding geworden, niet alleen meer door een cv of sociale media, maar ook door het maken van korte filmpjes over jezelf. Ook gaan veel werkgevers zichzelf meer neerzetten als een maatschappelijke organisatie om het schaarse talent te werven en aan zich te binden. Salaris is niet meer het enige belangrijke motief om bij een bepaald bedrijf te gaan werken.
Het aantal werklozen is wel gedaald, maar je ziet toch in het tweede halfjaar een stagnatie optreden vanwege de onzekerheid in de handelsoorlog tussen USA en China en de Brexit. Persoonlijk denk ik dat deze onzekerheid in 2020 nog lang niet voorbij is.
Of de Wet Arbeidsmarkt in Balans de arbeidsmarkt gaat veranderen weet ik niet. Dat flexwerk minder flex en duurder wordt kan misschien leiden tot meer vaste banen, maar veel werkgevers vinden toch wel manieren om werknemers niet in vaste dienst te willen nemen. Een flexibele schil van 30 tot 35 % is echt te veel.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik......
Ton: Om- en bijscholing van langdurig werkzoekenden echt eens op de kaart zetten. Een baan voor het leven ligt al ver achter ons en werkzoekenden zullen er rekening mee moeten houden dat zij om de 5 tot 10 jaar een ander vak zullen moeten leren om aan het werk te blijven Een persoonlijk scholingspotje, waarbij de medewerkers naast de scholingskosten ook een inkomen opbouwen voor de periode dat zij korter werken omdat zij weer terug naar school moeten. Daar zou minister Koolmees aan moeten gaan werken. Dit alleen aan de sociale partners overlaten gaat m.i. onvoldoende werken.
5. Ik wens iedereen een .........
Ton: Mijn wens voor 2020 is dat dat het wij/zij denken minder belangrijk wordt en dat mensen minder naar de buitenkant en meer kijken naar wat mensen kunnen en willen bijdragen aan de samenleving. Minder racisme en meer openstaan voor andere ideeën en culturen, zou al een enorme verrijking betekenen.