EEN GOED BEGIN 2019
In EEN GOED BEGIN, vragen we de eerste 19 dagen van 2019, 19 arbeidsmarkt-deskundigen en betrokkenen naar hun verwachtingen voor 2019 aan de hand van 5 vragen.
Op 1 januari begonnen we met de Arbeidsmarktdeskundige bij uitstek Rob Witjes van het UWV. Vervolgens komt elke dag iemand anders aan het woord. Bijvoorbeeld Ton Wilthagen en Aart van der Gaag en Liane den Haan. Maar ook nieuwe namen als Fabian Dekker, Meesterverbinder Rob Mes, werkzoekende Laurette de Wit en Fred Paling.
Rob Witjes
Rob Witjes is Hoofd Arbeidsmarktinformatie van het UWV. Rob weet met zijn afdeling eigenlijk alles van de arbeidsmarkt en wat helemaal fijn is, hij deelt deze informatie veelvuldig. Rob was dan ook het afgelopen jaar vaak te zien in het NOS journaal of te horen op de radio. Vorig jaar trapte Rob de serie EEN GOED BEGIN ook af en deze traditie zetten we graag voort.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Rob: Het aantal werklozen schat ik eind 2019 in op 309.000. De ontwikkeling van de werkloosheid zal, door het jaar heen, grilliger verlopen dan in 2018 het geval was. Het zogeheten ‘onbenut arbeidspotentieel’ daalt beneden de één miljoen, waarbij vooral het aantal mensen dat méér uren wil werken, afneemt.
2.Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Rob: De Full-stack developer krijgt komend jaar meer vaste voet aan de grond. Dit is een (allround) software ontwikkelaar, die zowel de back-end als de front-end kant kan programmeren. Verder verwacht ik met het oog op de Brexit, dat het aantal vacatures voor douanedeclarant sterk zou kunnen toenemen. Dit is niet zo zeer een nieuw beroep maar biedt wel kansen voor werkzoekenden met bijvoorbeeld een administratieve achtergrond.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Rob: Vanuit werkgevers zal minder naar diploma’s en Cv’s worden gekeken. Maar dit betekent nog niet dat iedere werkzoekende, die actief op zoek is naar een baan, zonder meer aan de slag komt. Het gaat bij werkgevers steeds meer om de aanleg, motivatie en leergierigheid van de sollicitant, die op zijn/haar beurt een goed zelfbeeld moet hebben en gericht en met behulp van een netwerk, op zoek moet naar kansrijke beroepen. Omscholing kan, onder bepaalde voorwaarden, ook met de inzet van het scholingsbudget van UWV. Werkgevers zullen in 2019 echt hun aarzelingen t.a.v. 50-plussers moeten overwinnen, anders loopt menig groeiplan uit op een teleurstelling.
4. Als ik Wouter Koolmees was .....
Rob: Als ik Wouter Koolmees was zou ik het idee van een ‘individuele leerrekening’ snel uitwerken en de sociale partners stimuleren een aantrekkelijke ‘Fit for the future’-regeling in alle CAO’s af te spreken.
5. Ik wens iedereen in 2019.......
Rob: .........naast een goede gezondheid, veel mooie ‘wow-momenten’ toe!
Rutger Groot Wassink
Als SollicitatieLAB denken wij dat de sleutel voor de oplossingen voor de knelpunten op de arbeidsmarkt vaak op lokaal niveau liggen. Daar is het mogelijk om maatwerk-oplossingen te vinden. Vandaar dat we een prominente plaats hebben ingeruimd voor lokale bestuurders.
Rutger Groot Wassink is zo een wethouder die de armen uit de mouwen steekt. De bloeiende economie wil gebruiken om langdurig werklozen nieuw perspectief te geven en onlangs kondigde hij onorthodoxe maatregelen aan tegen discriminatie op de Amsterdamse arbeidsmarkt aan. Daar houden wij als SollicitatieLAB wel van.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Rutger: Dat is altijd lastig. Hoe bijvoorbeeld de economie zich de komende maanden ontwikkeld is niet exact te voorspellen. In de media horen we de eerste geluiden dat we momenteel in een langzame opmaat zitten naar een volgende crisis. We moeten afwachten of dat werkelijkheid wordt. We gaan er in Amsterdam voor om meer mensen uit de bijstand te halen en het werkloosheidscijfer te laten dalen dit jaar. Als wethouder ben ik voor gelijke kansen voor alle Amsterdammers. Dat geldt ook voor mensen die te lang langs de kant zijn blijven staan. Ook zij moeten weer een kansrijk perspectief krijgen op de arbeidsmarkt.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Rutger: De kans is groot dat dit op het gebied van innovaties en beveiliging in de IT te maken hebben, maar ook in de bouw. We zien dat er veel gebouwd wordt in onze regio, maar projecten soms langzamer gaan dan men zou willen omdat er niet genoeg medewerkers zijn. Ik wil ook niet alleen naar Amsterdam kijken, maar liever naar de regio en nog iets verder naar heel het land. Samen kunnen we elkaar helpen.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Rutger: Ik hoop het wel. Een van mijn speerpunten is het aanpakken van arbeidsmarktdiscriminatie. Helaas komt dit nog erg veel voor. In Amsterdam hebben we een aanpak ontwikkeld die zich op het voorkomen én het bestrijden van arbeidsmarktdiscriminatie richt. Hierbij schuwen we een hardere aanpak niet met naming & shaming, de inzet van mystery guest en een keurmerk voor inclusieve organisaties. In Amsterdam Zuidoost starten we met een banenplan voor minimaal 1000 banen. We zien dat de werkloosheid hoog is onder 50+’ers en bi-culturele jongeren. We gaan samen kijken wat mensen kunnen en willen. Dat is anders dan het aanbieden van banen waar ze op kunnen solliciteren. De mens staat centraal in plaats van de vacature.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Rutger: Op veel plekken in het land kijken hoe we omgaan met mensen die zonder werk zitten, maar wel graag willen werken. Hij is van harte welkom om in het voorjaar in Amsterdam op bezoek te komen om zelf te zien hoe wij het banenplan in Zuidoost opzetten.
5. Ik wens iedereen in 2019 .....
Rutger: Gelijke kansen op de arbeidsmarkt.
Rachid Guernaoui
Voor Rachid Guernaoui was het wethouderschap een soort hoofdprijs. Jarenlang zat hij in de Haagse gemeenteraad voor D66, maar hij stapte in 2017 over naar Groep de Mos. Sinds juni 2018 is hij Wethouder Financiën, Integratie en Stadsdelen in de Hofstad. En als we het over EEN GOED BEGIN hebben dan geldt dat voor Rachid. Hij viel ons op door zijn plan om samen met o.a. Marriott Hotels en Kruidvat langdurige werklozen aan het werk te helpen en onlangs introduceerde hij 'Hello Werk'.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Rachid: In elk geval zijn er dan in Den Haag 4500 mensen minder afhankelijk van een uitkering dan nu. Dat heeft alles te maken met ons actieplan Werkoffensief +500, dat collega-wethouder Bert van Alphen en ik deze week hebben gelanceerd. Daarmee gaan we jaarlijks 500 mensen extra vanuit de bijstand aan een baan helpen, bovenop de eerdere taakstelling van 4000 mensen per jaar. En dat minimaal vier jaar lang.
Het is een ambitieus en veelomvattend plan, waarbij wij de komende twee jaar 22.000 mensen die al langer dan anderhalf jaar in de bijstand zitten, persoonlijk gaan spreken. Dan brengen we in beeld wat hun talenten, kansen en belemmeringen zijn. Op grond daarvan spreken we een traject af van bijvoorbeeld opleiding en hulp om die belemmeringen weg te nemen en hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Tegelijk ontzorgen we ook werkgevers. Het Haagse Werkoffensief +500 is uiteraard goed voor de mensen zelf, voor werkgevers die in tal van sectoren met moeilijk te vervullen vacatures zitten. En het is uiteraard goed voor de financiën van de gemeente Den Haag als minder mensen een beroep op een bijstandsuitkering hoeven te doen.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Rachid: Dat wordt het beroep van circulair oogstmedewerker. Circulair oogstmedewerkers zijn mensen die gespecialiseerd zullen raken in het circulair slopen van oude gebouwen, op zo’n manier dus dat materialen kunnen worden hergebruikt. Energietransitie en Circulaire Economie gaan tot tal van nieuwe beroepen leiden. Samenhangend met mijn antwoord op de eerste vraag, ben ik ervan overtuigd dat dit tot heel veel nieuwe kansen gaat leiden voor mensen die nu aan de kant staan, bijvoorbeeld mensen in de bijstand.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Rachid: Die is al veranderd. Naast Werkoffensief +500 hebben wij namelijk ook deze week HalloWerk gelanceerd. Dat is een online matchingsplatform dat de gemeenten Den Haag en Rotterdam samen hebben ontwikkeld. Met HalloWerk kunnen werkgevers voor hun vacatures rechtstreeks in contact komen met werkfitte mensen in de bijstand, zonder onnodige bureaucratie. HalloWerk is een unicum voor Nederland, ik verwacht dat meer gemeenten van dit nieuwe dienstverleningsconcept gebruik gaan maken.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Rachid: Eigenlijk beantwoord ik nooit alsdan-vragen. Maar zeg nooit nooit. Als ik Wouter Koolmees was, zou ik Rachid Guernaoui niet zijn. En ik ben vandaag, morgen en overmorgen toch liever Rachid Guernaoui. Want in onze prachtstad Den Haag is nog ontzettend veel te doen. Dus graag blijf ik in elk geval tot en met 2022 wethouder namens Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Rachid: Ik wens iedereen in 2019 een mooie baan!
Franka Rolvink Couzy
Franka Rolvink Couzy werkte twintig jaar in de financiële journalistiek, waarvan dertien jaar bij Het Financieel Dagblad. In 2004 won ze zelfs de Citi-Award voor journalistiek talent, vanwege 'het vermogen complexe materie voor een breed publiek toegankelijk te maken'. Dat is ze ook blijven doen toen ze in november 2017 de overstap maakte naar ABN AMRO om als Head Sector Research te gaan werken. Vanuit die functie doet ze onderzoek naar sectoroverstijgende thema’s. Haar laatste publicatie ging over de nijpend wordende personeelstekorten. Franka heeft ook een jeugdboek geschreven: De geldfabriek. Een spannend boek, waarin kinderen tegelijkertijd wordt geleerd wat de gevolgen van schulden zijn. Een veelzijdige econome dus.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Franka: Het aantal werklozen neemt af, maar de daling is minder groot dan voorheen. De economen van ABN AMRO verwachten dat de daling mogelijk tot stilstand komt, omdat er werklozen overblijven die niet de benodigde kwaliteiten hebben voor de beschikbare banen. Werkgevers hebben bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeurs nodig en geen administratief medewerkers. Het aantal openstaande vacatures neemt dan ook wel kwartaal op kwartaal toe, zo becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Franka: De schaarste aan specifieke beroepsgroepen neemt toe. Programmeurs krijgen elke maand verzoeken om elders aan de slag te gaan. Ook in de bouw worden al opdrachten afgewezen, omdat er onvoldoende vakmensen zijn. In de horeca sluiten restaurants hun deuren vanwege het chronische gebrek aan personeel in de retail beperken winkels hun openingstijden. Maar de grootste schaarste zit volgens mij bij de data scientist. Zij verwerken de data die bedrijven verzamelen. Naar deze specialisten is veel vraag.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Franka: De arbeidsmarkt is continu in beweging. Voor komend jaar zal deze mogelijk nog krapper worden. Dat werkt door in de groei van bedrijven, omdat ze mogelijk opdrachten moeten laten lopen vanwege gebrek aan personeel.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Franka: ......Hij heeft veel uitdagingen, maar als we het hebben over arbeidstekorten, dan zou ik zelf inzetten op omscholing. Het leven-lang-leren-principe zorgt ervoor dat werknemers klaar zijn voor de toekomst, ongeacht de baan die ze nu hebben. Ik denk dat we daaraan in Nederland nog meer aandacht moeten geven. Dat is overigens niet alleen een verantwoordelijkheid van de minister, maar ook van het bedrijfsleven en van de werknemers zelf.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Franka: … mooi, gezond en liefdevol jaar. Dat is toch het allerbelangrijkste.
Zakaria Boufangacha
Net als de werkgevers mag ook de vakbond natuurlijk niet in EEN GOED BEGIN ontbreken. Daar waar allerlei nieuwe dienstverbanden ontstaan ligt er een duidelijke taak voor een Vakbond nieuwe stijl.
Gisteren haalde het FNV een mooi succes omdat de rechter uitsprak dat medewerkers werkzaam bij Deliveroo, werknemers zijn. Zakaria Boufangacha is een snel rijzende ster binnen het FNV, sinds mei 2017 is hij coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid van FNV en lid van het FNV bestuur.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Zakaria: Het officiële aantal werklozen zal het komende jaar waarschijnlijk nog wel verder dalen. Maar de groep die werk zoekt voor minder dan 12 uur wordt niet meegeteld. Daarnaast is er ook een grote groep werkenden die meer uren wil werken én daar meer zekerheid over wil. Ik hoop echt dat we daar in 2019 stappen in kunnen zetten.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Zakaria: Mensen worden steeds creatiever in het omschrijven van wat ze doen, dus ik denk niet dat er één specifiek beroep gaat doorbreken. Wel zal er een waaier van bureau’s ontstaan met allerlei adviesfuncties die goed verdient aan de noodzakelijke energietransitie.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Zakaria: 2019 wordt het jaar van de werkende. Doordat er op steeds meer plekken tekorten komen, hebben meer werkenden nu een goede positie om zaken die voor hen belangrijk zijn af te spreken. Ook denk ik dat mensen met een migratie-achtergrond eindelijk wat eerlijker kansen krijgen, simpelweg omdat iedereen hard nodig is. En als iemand al ergens werkt, waar al jaren de lonen niet veel omhoog gingen: 2019 is het jaar waarin dat wel moet gebeuren. Het is tijd voor echte waardering!
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Zakaria: .....veel meer luisteren naar wat mensen nodig hebben: zekerheid van werk en inkomen, en een sterke positie ten opzichte van hun werkgever. Hij moet dus in 2019 vooral inzetten op het versterken van de positie van werkenden. De economie bloeit, maar lang niet iedereen profiteert daarvan. Mensen met beroepen waar tekorten aan zijn kunnen eisen stellen, maar op veel plekken blijft dat lastig omdat veel werkenden een onzekere flexbaan hebben en niet weten of ze volgende maand of zelfs volgende week nog wel werk hebben. Het wordt hoog tijd dat ook deze groep kan rekenen op meer zekerheid en Koolmees kan daar mee aan de slag.
5. Ik wens iedereen in 2019 een ........
Zakaria: ........gezond en plezierig werkjaar, met een goede loonsverhoging waar je ook echt wat aan overhoudt. En met genoeg zekerheid, met name voor jongeren zodat ook zij hun leven verder kunnen vormgeven.
Aukje Nauta
We wilden in EEN GOED BEGIN ook aandacht besteden aan duurzame inzetbaarheid en een leven lang leren. Iemand die daar het afgelopen jaar veel over heeft gezegd is Aukje Nauta. Aukje is organisatiepsycholoog en partner bij Factor Vijf. Sinds 2018 is ze bijzonder hoogleraar op de Sioo-leerstoel ‘Enhancing individuals in a dynamic work context’, bij de Universiteit Leiden. Een leerstoel die zij aanvaarde met een opvallende oratie. 'Werken met liefde'
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Aukje Ik kijk en luister altijd met argwaan naar trendwatchers, waarzeggers, e.a. types die menen de toekomst te kunnen voorspellen, dus hier alvast een disclaimer: ik doe hieronder louter aan wensdenken. En dus wens ik de arbeidsmarkt nog wat minder officiële werklozen toe, maar vooral ook dat mensen die het tot nu toe hadden opgegeven ooit nog weer werk of opdrachten te vinden (de zelfstandigen zonder opdracht en uitkering, de ‘nuggers' die eigenlijk dolgraag willen werken, etc.). alsnog het vertrouwen krijgen zich op de arbeidsmarkt te begeven en dat nog met succes en plezier doen ook.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Aukje: De energietransitie en het klimaatakkoord gaan geweldig veel (nieuw) werk en ondernemerschap met zich meebrengen dus er zullen hoe dan ook meer warmtepompmonteurs nodig zijn en vele andere types die lokaal en centraal helpen Nederland van het gas af te krijgen en de CO2-uitstoot omlaag te brengen. Van een geheel andere orde, ook geen echt nieuw beroep maar wellicht wel doorbrekend in kwantiteit zal hopelijk het beroep van leefstijlcoach zijn. Want per 1 januari van dit jaar is het voorkómen van ziektes opgenomen in het basispakket van de zorgverzekering. Dat betekent dat te zware mensen (vanaf een bmi van 30) door de huisarts doorverwezen kunnen worden naar een zogenoemde leefstijlinterventie: een programma van enkele tientallen bijeenkomsten over een periode van twee jaar, waarin ze van leefstijlcoaches leren hoe ze gezonder kunnen eten, meer kunnen bewegen, en vooral die gedragsverandering vast kunnen houden. Helaas hoorde ik een huisartsen-vertegenwoordiger op de radio vertellen dat het bedrag dat daarvoor beschikbaar komt, net toereikend is voor gemiddeld twee personen per huisartspraktijk, dus of de echte doorbraak er komt is nog wel even afwachten….
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Aukje: Met de verkrappende arbeidsmarkt verwacht ik dat de werk- en opdrachtgevers meer naar je (= de sollicitant) toe zullen komen deze zomer, en vast ook al deze winter en lente, en vooruit deze herfst ook nog wel. Dat betekent dat er wellicht vaker banenmarkten of andersoortige wervingsbijeenkomsten georganiseerd zullen worden in den lande, vooral natuurlijk voor bijna-afstuderende beta-studenten die allemaal data-scientist kunnen worden. En het betekent dat het ook voor vijftig-plussers weer lonender wordt om kopjes koffie te drinken met potentiele werkgevers, toch nog altijd de beste manier voor de al wat oudere sollicitant om aan de bak te komen.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik………
Aukje:.......ook eens nadenken over wat ik allemaal liever níet zou willen en moeten regelen in wetten over de arbeidsmarkt, want hoe meer je regelt, hoe minder werkgevers en werknemers zelf de verantwoordelijkheid voelen om fatsoenlijk (lees: investerend in mens en organisatie) met elkaar om te gaan. Het ethisch besef over goed werkgeverschap en goed werkgeverschap kan nog wel een tandje meer, en het is mijn hypothese dat dat beter lukt via zogenoemde ‘nudges’ (kleine psychologisch slim ontworpen duwtjes) dan via wetten, regels en procedures.
5. Ik wens iedereen in 2019 ......
Aukje: ......een (zelf)onderzoekend en ontwikkelend jaar toe, zoals het dat voor mij zeker gaat worden. Want ik ga deze lente en zomer een half jaar lang research- en ontwikkeltijd nemen (ik noem het liever geen sabbatical), en dan heel veel lezen, schrijven, experimenteren, lummelen en nadenken wat mijn ‘next step’ wordt in werk en loopbaan. Want 1 ding weet ik wel: ik verwacht nog heel lang en gelukkig door te werken, wat mij betreft totdat ik er op honderdjarige leeftijd bij neerval ;). En juist daarvoor is nodig om af en toe stil te staan bij waar je nou eigenlijk mee bezig bent.
Leonore Nieuwmeijer
Het is bekend, als SollicitatieLAB zijn wij een voorstander van een inclusieve arbeidsmarkt. Een arbeidsmarkt waaraan iedereen naar vermogen kan deelnemen. D.w.z. ook mensen in een kwetsbare positie of een bepaalde afstand tot de arbeidsmarkt.
Eén van de bedrijven die inclusiviteit hoog in het vaandel heeft staan is Asito. Zo brachten ze een mooi witboek uit over inclusief ondernemen met mooie verhalen uit de praktijk en de veel zeggende titel 'Iedereen doet mee'.
Leonore is bij Asito specialist inclusiviteit. Ook is zij de initiatiefnemer van Inclusief Nederland.Een community die inspireert tot het omarmen van een inclusieve samenleving.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Leonore: Het aantal werklozen is wel op een soort van minimum belandt en zal niet meer zo ver dalen. Ik ben van mening dat we de grens van participatie wel zo ongeveer hebben bereikt. Ik schat in dat er aan het einde van het jaar 320.000 werklozen zijn. Wellicht dat dit er in de zomer iets minder zijn maar dat aantal zal richting het einde van het jaar weer wat oplopen.
Dit heeft alles te maken met het gegeven dat werken voor veel mensen geen financiële prikkel kent. Het aantal uren dat mensen werken zal toenemen maar dit heeft geen effect op het werkloosheidscijfer. Door de krapte op de arbeidsmarkt ontstaat wel meer flexibiliteit bij werkgevers waardoor het combineren van banen makkelijker en minder risicovol voor de werknemer wordt.
Veel mensen hebben te maken met een armoedeval en inkomensonzekerheid als ze gaan werken. De groep werklozen intrinsiek motiveren en te (bege) leiden naar werk vraagt een investering van (primair) de overheid en werkgevers; veel persoonlijke aandacht, verkleinen van risico’s voor werknemer en werkgever en een toekomstperspectief.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Leonore: Ik heb niet goed zicht op nieuwe beroepen omdat deze vooral gekoppeld zullen zijn aan ICT, Internet, platforms, techniek en privacy. Dit is een gebied waar ik geen expertise op heb.
De grootste verandering in alle beroepen is echter het ontwikkelen van de mens om met de continue veranderingen om te kunnen gaan. Alle beroepen veranderen omdat onze samenleving blijft veranderen en innovatie snel gaat. Een mooi voorbeeld hiervan is de automonteur. Rijdt de volgende generatie auto’s op waterstof of toch elektrisch? Het vraagt van de monteur heel andere technieken, waardoor we juist moeten focussen op een leven lang leren, ook voor de automonteur.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Leonore: Er zal niet veel veranderen in solliciteren of de arbeidsmarkt. De krappe arbeidsmarkt blijft bestaan. Werkgevers blijven zoeken naar oplossingen als combinatiebanen, inkomenszekerheid en het verder ontwikkelen van mensen. Attitude, vaardigheden en competenties zijn afgelopen jaren steeds belangrijker geworden in het wervingsproces maar uiteindelijk blijkt veelal een diploma nog steeds van doorslaggevende aard.
Het belang van social media en internet is wel ingedaald. De bedrijven zullen wel steeds innovatiever moeten worden om vacatures onder de aandacht te krijgen. Discriminatie zal voor een deel blijven bestaan; hoewel de krappe arbeidsmarkt wel meer mogelijkheden biedt.
Discriminatie op de arbeidsmarkt, de arbeidsmarkt en solliciteren verandert pas als we in staat zijn een gezamenlijke (of diverse) cultuur te omarmen.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Leonore: ….. deze regeringsperiode gebruiken om écht een verschil te maken. Geen lapmiddelen op bestaande wetgeving maar échte oplossingen. Deze vragen soms ministerie overstijgende samenwerking om bijvoorbeeld de armoedeval terug te dringen en werken lonend te maken. De risico’s voor werkgevers verkleinen zodat er ruimte komt voor duurzame dienstverbanden en ondernemerschap. Decentraal maatwerk met centrale regelgeving om het voor werkgevers minder bureaucratisch en risicovol te maken om inclusief en duurzaam te ondernemen.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Leonore: Heel inclusief jaar.
Harry van de Kraats
Harry van de Kraats is Algemeen Directeur AWVN & Directeur Sociale Zaken VNO-NCW/MKB NL. Voor hij in 2013 in dienst trad van AWVN was hij HR directeur bij o.a. de NS en Tom Tom.
De AWVN (Algemene Werkgeversvereniging Nederland), viert in 2019 zijn 100e verjaardag. Toen opgericht om namens de aangesloten bedrijven onderhandelingen met vakorganisaties te voeren over arbeidsvoorwaarden en dat doen ze nog steeds. De AWVN is betrokken bij meer dan de helft van de CAO's in Nederland. Maar het AWVN is inmiddels uitgeroeid tot een moderne werkgevers organisatie met de mooie slogan '100 jaar vernieuwend werkgeven'.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Harry: De werkloosheid zal blijven dalen, maar of we onder de 300.000 werkzoekenden uitkomen, is moeilijk te voorspellen. Nederland staat er goed voor, bedrijven zitten in de lift en nemen steeds meer mensen aan. Hoopvol dus! Toch zijn er ook factoren die de daling van de werkloosheid in 2019 kunnen afremmen, zoals een stagnatie van de economische groei, de gevolgen van een Brexit en onrust bij onze wereldwijde handelspartners.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Harry: Verschillende beroepen zijn misschien niet nieuw, maar winnen in 2019 nóg meer aan populariteit, zoals dataspecialisten, online veiligheidsexperts en vakmensen die actief zijn in de energietransitie. De grote opgave voor 2019 is om mensen klaar te stomen voor deze nieuwe beroepen, ook zij die niet als vanzelfsprekend in één van die beroepen passen.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Harry We zien al een aantal jaren dat werk steeds vaker georganiseerd wordt in klussen, projecten en opdrachten. Een vastomlijnde baan of functie is steeds minder vanzelfsprekend. Logisch, want de inhoud van werk verandert in een hoog tempo, onder andere door digitalisering. Die trend om werk te zien als bundels van taken zal in 2019 doorzetten: binnen bestaande functies en daarbuiten. Binnen functies zien we dat mensen steeds minder vastzitten in één takenpakket en gemakkelijker van rol wisselen. Ook gaat de groei van de nieuwe vormen van werk door, die ook vaak gebaseerd zijn op klussen en opdrachten. kijk maar naar de opkomst van werk in de platformeconomie en naar het vele werk dat er voor zzp’ers is.
Verder denk ik dat werkgevers steeds meer gaan openstaan voor kandidaten die niet in het perfecte plaatje van een vacature passen. Dat is ook wel nodig om de krapte op de arbeidsmarkt tegen te gaan en om onze ambitie voor een inclusieve samenleving waar te maken. Niet meer blindstaren op diploma’s en CV’s, maar verder kijken naar talenten en competenties van mensen.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Harry: … alles op alles zetten om een gedragsverandering teweeg te brengen op het gebied van leren en ontwikkelen. Want als we één ding zeker weten, dan is het dat mensen beter voorbereid moeten zijn op veranderend werk om aan het werk te kunnen blijven. Een gedragsverandering kan de overheid niet zelf veroorzaken, maar ze kan wel laten zien dat ze het thema uiterst serieus neemt, de juiste partijen bij elkaar brengen en goede randvoorwaarden scheppen. Werkgevers willen daar graag actief over meedenken.
En natuurlijk adviseer ik de minister om nog eens goed de tien voorstellen te bestuderen die AWVN afgelopen oktober heeft gelanceerd voor de toekomst van de arbeidsmarkt (toekomstagenda.awvn.nl). We moeten ons echt nú gaan voorbereiden op een nieuwe wereld van werk om onze mooie positie te behouden en te versterken.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Harry: … gezond, bevlogen en productief jaar, waarin werk een belangrijke, maar zeker niet de enige bron van plezier is.
John de Wolf
We zullen eerlijk zijn, ook wij keken een beetje raar, toen John de Wolf werd benoemd tot ambassadeur ouderen werkloosheid.
Maar John ging er met een gestrekt been, en duidelijk naar iedereen, in. Hij sprak werkgevers aan, "Man hoe oud ben jezelf eigenlijk.", toen een werkgever vond dat een kandidaat te oud was. Maar ook oudere werkzoekenden kregen lik op stuk. "Kom van die bank af en ga bewegen" is en veel gehoorde kreet van John.
Wat ons betreft verdiende John dan ook zijn transfer naar de ANBO. Naast zijn werk als ambassadeur, werkt John ook als voetbaltrainer bij voetbalclub Spakenburg en als voetbalanalist bij FOX. En we horen eigenlijk nooit iemand dat die John te oud is.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
John: Deze week las ik dat het aantal werkzoekenden sinds 2012 niet zo laag is. Mooie cijfers, en met een beetje geluk hebben we aan het eind van het jaar nog iets minder werkzoekenden. (320.000). Wel spreek ik regelmatig mensen die helemaal niet profiteren; die al jarenlang nieuw werk zoeken en brief na brief versturen. Deze mensen zien we in de mooie cijfers niet meer terug, want ze gaan de bijstand in. Dat is een bittere pil: veel talent en ervaring gaat zo verloren en we zouden harder ons best moeten doen om te zorgen dat mensen eventueel in andere sectoren aan het werk kunnen.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
John: Ik zie natuurlijk de opkomst van slimme IT-ers. Vaak jonge jongens en meiden die een wereld begrijpen die ik niet begrijp. Maar ik hoorde vanmorgen op de radio dat de Brexit er ook toe leidt dat er in Nederland veel nieuw personeel nodig is in bestaande beroepen. Zo zijn er ruim 1000 mannen en vrouwen bij de Douane nodig. Een mooie kans voor zij-instromers.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
John: Liane de Haan had er ook al over. Bij ANBO hebben we onderzoek gedaan naar de manier waarop mensen solliciteren en de vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Mensen gruwelen van het gebrek aan persoonlijk contact. Als je solliciteert moet je jezelf presenteren met een brief en een formulier, en als je pech hebt krijg je per kerende post een afwijzing. En in dat hele proces heb je geen mens gezien! Het moet echt anders. Beste werkgevers, laat mensen zichzelf voorstellen, maak contact, sta open voor ontmoetingen met mensen die je nog niet kent. Wie weet wie je binnenhaalt.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Meer mogelijkheden zoeken voor oudere werkzoekenden die al lang thuis zitten. Afwijzing op afwijzing doet wat met je eigen ‘ikkie’, zoals ik dat noem. Deze mensen hebben talent en vaak ook interesses, maar blijkbaar lukt het niet om een plek te vinden in een bedrijf. Terwijl er genoeg werk is.
In ANBO Magazine portretteerden we Simone (64) die als receptionist niet meer aan de bak kwam, maar toen ze na drie jaar WW overging naar begeleiding door haar gemeente, lukte het binnen no-time om weer aan het werk te komen. Dit keer als chauffeur voor ouderen en kinderen. Ze werkt niet full time, en ze wordt geholpen door haar gemeente, maar ze werkt. En ze doet het ook nog eens hartstikke goed! Als ik dat soort voorbeelden hoor denk ik: het kan wel, als we maar willen. (Wil je het artikel lezen, klik dan hier)
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
John: Gezond en fit nieuwjaar. Je zou zeggen: wat heeft sport nou met werk zoeken te maken. Maar weinig bewegen is niet alleen slecht voor je lijf, maar ook voor je hoofd. Ik zei al: afwijzing op afwijzing doet wat met je eigen ‘ikkie’. Ik ben in Maassluis aan de slag gegaan met een groep mensen. Ik zag ze opbloeien. Hun mimiek veranderde, net als hun attitude. Ze kwamen lachend binnen, met de borst vooruit. Met een blik van: hier ben ik. De kans dat iemand wordt aangenomen die zo’n sfeer meebrengt, is natuurlijk veel groter. Kom van de bank af en aan de slag!
Liane den Haan
Liane den Haan trad in 2005 aan als Directeur-Bestuurder bij de ouderenbond ANBO. De ANBO komt op voor de belangen van senioren. Inkomen, gezondheid en wonen staan net als werk hoog op de agenda.
Vorig jaar was Liane ook één van de deskundigen en toen verzuchtte ze "Ik zou de hele arbeidsmarkt wel op de schop willen nemen".
Dat werd ook gelezen door de SER, want sinds april is Liane ook lid van de Sociaal Economische Raad. Maar ook met de ANBO bleef ze actief om de positie van ouderen te verbeteren. Zo heeft de ANBO sinds 2018 een eigen vacature site voor ouderen.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Liane: 300.000. Zolang de mismatch tussen vacatures en beschikbare werknemers op de arbeidsmarkt niet heel snel wordt aangepakt, kan het aantal werkzoekenden niet meer veel dalen. Slecht voor mensen én slecht voor de economie, want we lopen groei mis als werk niet uitgevoerd kan worden wegens gebrek aan vakmensen.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Liane: Ik zie allerlei hospitality-beroepen ontstaan, onder andere in de zorg. Mensen die geen verpleegkundige of verzorgende zijn, maar met liefde en aandacht het leven van mensen veraangenamen. Een goede zet overigens!
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Liane: Ik hoop het! Uit onderzoek weten we dat vooral oudere werknemers het gebrek aan persoonlijk contact in solliictatieprocedures als een groot gemis beschouwen. De afdeling P&O of HR moet zichtbaar en vindbaar zijn, als een uithangbord voor het bedrijf. Een mens of een afdeling die je kunt bellen als je denk dat je van waarde bent voor de organisatie. Liever dat, dan online portalen waar je je gegevens en de CV uploadt, en waar je nooit meer wat van hoort als je pech hebt. Dat onverstandig, onbehoorlijk en ook nog eens heel demotiverend.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Liane: Meer inzetten op de ontwikkeling van talent en ervaring van oudere werknemers. De economie bloeit, maar door de mismatch tussen vraag en aanbod blijven mensen aan de kant staan. Sla de handen ineen met de branches – zoals in de zorg gelukkig nu gebeurt – en zorg dat mensen kunnen instromen.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Liane: .....Dagbesteding waar ze blij van worden. Betaald werk is niet heilig, en het is belangrijk dat de overheid – lokaal of landelijk – dat ook erkent. Zeker in krimpgebieden is er een grote behoefte aan mantelzorgers en andere informele hulp. Zet mensen in op zo’n manier dat ze een waardevolle bijdrage leveren, ook als dat geen ‘echte’ baan is.
Dennis Wiersma.
De arbeidsmarkt was in 2018 ook vaak onderwerp van discussie in de Haagse politiek. En terecht natuurlijk want met feitelijk 1,1 miljoen mensen die graag (meer) willen werken is er nog veel werk aan de winkel. Eén van de kamerleden die naar onze mening erg actief is op het gebied van de arbeidsmarkt is VVD-er Dennis Wiersma. Hij diende bijvoorbeeld het (aangenomen) voorstel voor de doorstartbanen voor oudere werkzoekenden in. Voor hij in 2017 Tweede Kamerlid werd, werkte hij voor een pensioen-uitvoerder. Eerder was hij voorzitter van FNV Jong.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Dennis: Ik denk zeker onder de 300.000, maar hoop dat het ons door het grote personeelstekort gaat lukken het aantal officiële werkzoekenden met een kwart te verminderen, dus pakweg 250.000. Dat zou goed nieuws zijn voor heel veel mensen die horen dat het allemaal goed gaat op de arbeidsmarkt, maar nog geen werk kunnen vinden.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Dennis: Ik heb niet een specifiek beroep in gedachten, maar hoop dat we meer gaan zien dat mensen zich omscholen naar een compleet andere sector waar meer werk is. Neem de zorg. Er worden in de zorg heel veel mensen gezocht en uit onderzoek van HR dienstverlener RAET blijkt dat mensen die in de zorg werken er percentueel het meest op vooruit gaan komend jaar. Dus dat is ook nog eens een goede reden om je om te scholen. Werk je bijvoorbeeld nu in de financiële sector, dan hoop ik dat we er nog beter in slagen al op tijd na te denken over hoe we mensen die hun baan verliezen beter kunnen ondersteunen naar een nieuwe uitdaging.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Dennis: Werkgevers zullen nog creatiever worden in hun zoektocht de juiste man of vrouw. En ik hoop dat ze daarbij ook vaker kiezen voor iemand die bijvoorbeeld nog wat scholing nodig heeft om helemaal geschikt te worden voor de aangeboden baan. Dat zou een mooie kans zijn voor mensen die al wat langer aan de kant staan.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Dennis:.......Nog meer werk maken van het leven lang ontwikkelen, zodat iedereen een persoonlijk werkbudget gaat opbouwen om ook al tijdens je huidige baan je te kunnen doorontwikkelen naar een nieuwe uitdaging.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Dennis: Een heel leerzaam, plezierig en gezond 2019. Ook in 2019 zal ik vanuit de VVD samen met stichting de Broekriem weer een aantal sollicitatie events organiseren, waarbij we mensen met trainingen helpen weer nieuw werk te vinden. En dat zou ook mijn boodschap zijn: kijk eens om je heen en probeer waar je kan iemand die al langer op zoek is naar werk te helpen er weer tussen te komen.
Jurriën Koops
De uitzendsector lag nogal onder vuur het afgelopen jaar. Natuurlijk was daar de Polen-fraude en niet altijd terecht worden alle nadelen van flex op de uitzendsector afgeschoven.
Tegelijkertijd is de uitzendsector al jaren de banen-motor.
De ABU is de grootste werkgeversorganisatie binnen de uitzend-branche.Jurriën is sinds 2014 directeur bij de ABU en deed deze week in De Volkskrant een opvallende oproep: "Uitzendbureaus moeten niet langer meedoen met de run op steeds goedkopere arbeidskrachten." Een reden om Jurriën te vragen naar zijn verwachtingen voor 2019.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Jurriën: Ik ben econoom en die moet je vooral geen toekomstvoorspelling laten doen. Die komen niet veel verder dan dat het in augustus warm zal zijn en in februari koud. Maar cijfers spreken voor zich. Zal het niet te hard van de daken schreeuwen maar uitzenden groeit sinds eind 2018 niet meer, niet vreemd in deze fase van de conjunctuur maar teken aan de wand. Als conjunctuur 'normaal' verloopt neemt economische groei af en vervolgens kantelt onze arbeidsmarkt anderhalf jaar later. Dus 2019 is nog goed voor de arbeidsmarkt. Ik zet in op 310.000.
2.Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Jurriën: In 2019 gaan we meer zien van droneverkeersleiders, persoonlijke energieadviseurs en designers genetische modificatie. En natuurlijk van de good old leraar, data-analyst en ook nieuw de multjobbende pakketbezorger.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Jurriën: De arbeidsmarkt verandert in 2019 zeker. Zie antwoord vraag 1. De arbeidsmarkt zal nog verder droogkoken. De afstand tussen vacature en kandidaat wordt nog groter en dus belang van bemiddeling, scholing, werkfit maken en dus professionele intermediairs eveneens. Bij solliciteren wordt video nog meer hot. Zowel voor bedrijf om zich te presenteren als kandidaat om te reageren. Verder zorgen big data en tooling ervoor dat zoekproces steeds meer 'vacature vindt kandidaat' wordt.
4. Als ik Wouter Koolmees was .....
Jurriën:......... Dan zou ik commissie Borstlap vragen nog voor de zomer met advies te komen, zodat we dit jaar nog zaken kunnen doen. Twee of drie jaar wachten met hervorming van ons sociale stelsel is met huidige snelheid van veranderingen arbeidsmarkt desastreus.
5. Ik wens iedereen in 2019.......
Jurriën.........Een sprankelend 2019 waarbij we net zoveel tijd en geld besteden aan onze eigen inzetbaarheid als aan onze auto. Gun daarom iedereen een arbeidsmarktwaardescan.
Laurette de Wit
In EEN GOED BEGIN mogen werkzoekenden natuurlijk niet ontbreken.
Als SollicitatieLAB hebben wij veel contact met werkzoekenden. Zo ook met Laurette de Wit. Cees kende Laurette nog uit een ver verleden, toen een gedreven assistent-to, daadkrachtig en met een passie voor projecten. Dat is Laurette nog steeds, of eigenlijk weer. Want Laurette moet ook dealen met haar gezondheid, inmiddels kan ze dat heel goed, zeker wanneer ze haar tijd zelf kan indelen.
Ze benaderde SollicitatieLAB met haar ambitie om weer op een traditionele manier te werken bij een werkgever.
In de gesprekken met Cees kwam ze tot de ontdekking dat werk, veel vormen kan hebben en ze iets moest zoeken dat in deze situatie past. Laurette: “Nu en half jaar later ben ik lezer, en schrijver: ik heb veel geschreven, gedeeld, verschillende artikelen gepubliceerd op LinkedIn. Én, ik heb volgers, meer dan 300 in de feed! Het geeft de voldoening van een baan. Ik geniet er erg van. En natuurlijk houd ik mijn oren en ogen open voor een baan die past.” Voor ons als SollicitatieLAB was het eigenlijk een vanzelfsprekendheid om Laurette uit te nodigen voor EEN GOED BEGIN.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Laurette: Als ik naar de grafiek kijk van het CBS zie ik de start van een afvlakking. Het lijkt het me te verwachten dat er een dal vormt, gevolgd door een stijging. Ik vermoed dat die stijging dit jaar inzet. Gelet op o.a. de economie, de stijging van de rente, aantal faillissementen onder bouwondernemingen, ontwikkelingen (lees: krapte) op de woningmarkt. Factoren die mogelijk een nieuwe (kleine) crisis aankondigen. Dus ik denk een (lichte) stijging van het aantal werklozen: Op 31-12-2019: 329.000, een stijging van iets minder dan één procent.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Laurette: Wat mij betreft = robotteer = [robottier] (samentrekking: robot, metier, werknemer): medewerker die goed kan samenwerken met zijn AI-partner, die een robot kan bedienen, kleine programmeringen kan invoeren, juiste interactie kent. Breder dan de functie Operator. Bij deze nieuwe functie ligt meer de nadruk op de persoonlijke kant van werken met AI: collega met collega. Ton Withagen schreef hierover een mooi artikel “Weg met het technopessimisme".
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Laurette: Ja. Allebei. Solliciteren is al erg veranderd. De inzet van sociale media zal verder toenemen.
In 2019 zal de manier van solliciteren zich verder ontwikkelen. Ik denk dat werkzoekenden daarbij voorop lopen. Ik verwacht dat de behoefte persoonlijk in gesprek te komen met werkzoekenden sterker zal terugkomen, als aanvulling op sociale media. Ik zie meer durf bij werkzoekenden. Gelukkig staan veel cv’s ook niet meer alleen maar bol van competenties, maar staat meer persoonlijkheid in de cv’s.
Omdat de arbeidsmarkt verandert, krapte, zullen werkgevers anders moeten kijken. En anders moeten werven, cv’s anders lezen, op andere plekken zoeken, andere kanalen aanboren, andere (vormen van) beloningen. De 3P’s van marketing inzetten; de werkgevers hebben iets aan te bieden.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Laurette:.....doorpakken met integreren. Wanneer ik het woord ‘arbeidsmarkt’ hoor, hoor ik een oude reclame van het vroegere arbeidsbureau “…., heeft toch geen enkele zin”. “De stoep warm houden. Dat heeft zin” Gelukkig is dat al lang niet meer zo. Er is krapte op de arbeidsmarkt en aandacht daarvoor is enorm belangrijk. Aandacht blijven schenken aan integratie van migranten moet een groot aandeel houden bij terugdringen van die krapte.
Ik wil de krapte verder terugdringen door in 2019 integratie breder te trekken en ook gehandicapten (meer) te betrekken bij de arbeidsmarkt, waar nodig met ondersteuning van een integratietraject. Volledige inclusie. Door een handicap komen mensen vaak in de verdrukking, eenzaamheid, in een hokje. Dat moet veranderen. Ook deze – vaak onontdekte – talenten kunnen – al dan niet met kleine aanpassingen – eenvoudig ingezet worden. Daarbij kunnen gezonde werkgevers, werknemers, en burgers, door een beetje flexibel te zijn – daar waar mensen met een beperking dat vaak niet of minder zijn – een grote rol spelen en de integratie mogelijk maken en vergemakkelijken.
De eerste aanzet, en een heel goed middel daarbij, is de term arbeidsgehandicapt niet meer gebruiken. Want het dekt de lading niet. (zie ook het artikel op LinkedIn). Wanneer we in Nederland volledige inclusie willen, moet dit woord verdwijnen. We noemen voortaan werkzoekenden, werknemers, met een handicap. Arbeidsgehandicapt klinkt alsof beperkt werk wordt geleverd, verschraling. En dat is niet zo. Veranderen dus.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Laurette: Een jaar waarin iedereen gezien wordt met zijn exclusieve talenten, inclusief de manier waarop iedereen anders is. Voor werknemers, en werkgevers. Ik wens iedereen in 2019 een compleet jaar. Een open jaar. Een jaar van inzichten. Een jaar van benutte kansen. Een gelukkig nieuw jaar.
Tamara Rood
Net zoals wij elk jaar het beste cv van het jaar kiezen, kiezen recruiters onder elkaar de MEEST INVLOEDRIJKE RECRUITER. Vorig jaar won Tamara Rood de jury-prijs. Tamara werkt als interim recruiter (‘Ik probeer elke 6 maanden een andere opdracht te hebben, dat houdt mij scherp en maakt het mogelijk om af te wisselen tussen operationele en strategische opdrachten’). Tamara werkte het afgelopen jaar voor het CBS en CAK en werkt nu voor Dunea. Ook zat Tamara in de jury voor het cv van de maand.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Tamara: Ik denk dat we eind 2019 op 307.000 zitten; maar ik ben hier niet zo goed in dus dat kan zomaar veel meer of veel minder zijn haha.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Tamara: Nieuwe beroepen ontstaan niet zomaar en ‘breken’ niet zomaar door. Dit gaat altijd geleidelijk over de jaren verspreid. Je ziet, een aantal jaren geleden al, de opkomst van de datascientist. Ik denk dat we deze functie wel steeds meer terug gaan zien in de arbeidsmarkt.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Tamara: We roepen natuurlijk elk jaar aan het einde van het jaar van alles over de trends voor het volgende jaar en nemen dan allemaal spannende nieuwe vooruitblikken mee in onze voorspelling. Zo een vaart loopt het niet naar mijn idee. De arbeidsmarkt is, inmiddels alweer een tijdje, een kandidaat-gedreven markt geworden. Er is nog een flink aantal werkgevers dat hier nog niet van doordrongen is. Ik denk dat we 2019 vooral gaan gebruiken om onze processen te optimaliseren meer kandidaatgericht te werken en meer snelheid en laagdrempeligheid te creëren in het sollicitatieproces. Toegankelijkheid en zichtbaarheid zullen ook voor steeds meer bedrijven belangrijk worden wanneer het gaat om het aantrekken van talent. Ik denk dat als je kijkt naar het solliciteren an sich dat dit voor sollicitanten steeds gemakkelijker wordt gemaakt. We zullen vanuit noodzaak meer gaan selecteren op competenties en ontwikkelpotentieel in plaats van op harde eisen, dat is m.i een goede zaak maar er zullen nog veel werkgevers zijn die hiervan overtuigd moeten raken. Dat vergt een andere aanpak in de sollicitatieprocedure. Er is momenteel al een aantal tools op de markt die selectie op deze manier geschikt maakt, ik geloof erin dat dit de toekomst heeft en dat er ook meer tools beschikbaar zullen komen om hierop beter te kunnen assessen.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Tamara: .......Eens om tafel gaan met specialisten die de arbeidsmarkt kennen om zo gericht problemen op te lossen in plaats van korte termijn oplossingen te bedenken. Altijd bereid om een kopje koffie met je te drinken, Wouter!
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Tamara: Een gezond en gelukkig jaar met een leuke baan, wat dat voor jou ook mag zijn.
Ingrid Weel
Als SollicitatieLAB willen we graag weten hoe het echt zit. Het afgelopen jaar vielen ons de artikelen van Ingrid Weel in Trouw op.
Goed gedocumenteerd legt zij steeds de vinger op de zere plek. Of het nu gaat over flexwerk, Participatiewet, banenplan, uitkeringen (WW, WIA, Wajong) of beroepsziekten, telkens geeft zij betrokken en in heldere bewoordingen de feitelijke situatie weer.
We hopen dat zij haar onderzoeksjournalistieke werk blijft doen, want sinds 1 januari is zij ook chef van de economie redactie bij dagblad Trouw.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Ingrid: Ik schat 315.000. Het officiële cijfer vertekent wel de werkelijkheid. Iedereen die meer dan een uur per week werkt, telt al mee als werkende. En veel mensen die wel willen werken maar niet actief hebben gezocht, worden niet als werkloos meegeteld.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Ingrid: Alle nieuwe functies in de IT. Veel van wat we doen, wordt immers digitaal geregistreerd, geanalyseerd en op geanticipeerd.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Ingrid: De grootste verandering op korte termijn verwacht ik toch in de platformeconomie (alle economische activiteiten die worden gefaciliteerd door een digitaal platform). Want dat groeit maar door, ook in 2019. Wat betekent dat voor de arbeidsmarkt? Meer werk. Maar ook een nieuwe categorie werkenden met weinig rechten en/of zekerheden. Solliciteren voor deze functies hoeft nauwelijks.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Ingrid:....... transparanter en duidelijker communiceren richting de pers. De media moet vaak alle brieven en rapporten die naar de Tweede Kamer worden gestuurd van voor tot achter lezen om het nieuwsfeit te vinden. Zo is er niet eens een persbericht verschenen over dat circa 856.000 werknemers geen pensioenregeling hebben.
Ook de formulering is soms nogal dubieus. Laatst werd in een brief gemeld dat de groei van de instroom in de WIA afneemt. Terwijl de boodschap had moeten zijn dat het aantal aanmeldingen voor de WIA maar blijft stijgen.
Meer op de inhoud: als ik minister van sociale zaken was zou ik grondig laten onderzoeken wat het effect is van reïntegratietrajecten. Miljarden euro’s gaan naar presentatiecursussen, workshops LinkedIn, inspiratiedagen, naar werktrajecten met behoud van uitkering, etc. Zonder dat wetenschappers of politici weten of meer werkzoekenden er een baan door vinden.
En ik zou inzetten op minder beroepsziekten. Jaarlijks sterven duizenden mensen door een ziekte opgelopen op het werk. Denk aan stoflongen of asbestkanker. Onacceptabel.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Ingrid: ..... een gezond jaar toe. Met hopelijk een baan waaruit je voldoening kunt halen. En met een fijne leidinggevende.
Fabian Dekker
Fabian Dekker is arbeidssocioloog en sinds kort werkzaam bij de Start Foundation. Fabian is daarnaast bezig met veel activiteiten, bijna net zoveel als hij woorden in een minuut stopt. En dat zijn er veel…..
In 2011 promoveerde hij op een onderzoek naar de gevolgen van de flexibilisering van de arbeidsmarkt voor de sociale zekerheid en sindsdien verschijnen er in rap tempo allerlei publicaties over de arbeidsmarkt. Afgelopen jaar o.a. over de gevolgen van de deel economie, nieuwe technologie en de arbeidsmarkt en deed hij onderzoek naar jeugdwerkloosheid. Daarnaast is hij lid van de redactie van Beleid en Maatschappij en deze maand verschijnt er onder zijn redactie een studieboek over de arbeidsmarkt voor het HBO. Gelukkig vond hij ook nog even tijd om mee te doen aan EEN GOED BEGIN 2019.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Fabian: De economische crisis heeft laten zien hoe moeilijk het is om werkloosheidscijfers correct te voorspellen. In de economie heb je bijvoorbeeld ‘de Wet van Okun’ die een relatie tussen (negatieve) veranderingen in economische groei en werkloosheid voorspelt. Die wet kon na de kredietcrisis eigenlijk direct in de prullenbak omdat de werkloosheidstoename lager uitviel dan vooraf was bedacht. Voorspellen is dus lastig. Ik denk in het algemeen dat de economische groei volgend jaar wat zal afvlakken en dat ook de werkloosheid ergens rond of net boven de 4% zal blijven schommelen.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Fabian: Wanneer er ook in Nederland een landelijk 5G-netwerk is kan het niet lang meer duren voordat de ‘Internet of Things-ontwikkelaar’ veel meer dan nu zijn intrede doet.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Fabian: Ilana Gershon van de Indiana University die al lang antropologisch onderzoek naar solliciteren verricht, beschrijft in haar laatste boek: ‘it is important who you know, instead of what you know’. Dat gold eigenlijk ook al in 2018 en zal in een gedigitaliseerde netwerkwereld ook dit jaar van kracht zijn. Het deel uitmaken van of toegang hebben tot een breed sociaal netwerk blijft erg belangrijk.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik .....
Fabian: ........ me vooral bezig houden met de gescheiden werelden van de vermogende en hoogopgeleide bovenlaag van de arbeidsmarkt en de onzekere positie van de middenklasse en mensen die vaak al lang aan de kant staan. Hoewel die tweedeling zeker niet zo strikt is als in veel andere landen zie je wel dat er steeds meer mensen zijn die hard moeten ‘doortrappen’ om bij te blijven, terwijl andere groepen bovengemiddeld profiteren van zaken als globalisering en de opkomst van nieuwe technologie. Een grote beleidsopgave hierbij is het tegengaan van ‘winner-takes-all-effecten’, bijvoorbeeld via een hogere belastingdruk op kapitaal, en daarnaast het moderniseren van de sociale zekerheid waarbij rechten en plichten los zijn gekoppeld van het type arbeidscontract.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Fabian:........ een eigen plek op de arbeidsmarkt, waarbij je in staat wordt gesteld om je kennis en vaardigheden up-to-date te houden.
Rob Mes
Rob Mes is een begrip voor werkzoekend Nederland. Zonder overdrijven kunnen we Rob wel de super verbinder op de arbeidsmarkt noemen. Geheel belangeloos deelt hij de cv's van werkzoekenden via zijn LinkedIn-account en deze gepensioneerde ex-Belastingdienst medewerker is ook nooit te beroerd om werkzoekenden tips te geven. Gelukkig werden zijn activiteiten ook door de media opgepikt en was Rob dit jaar in allerlei media te zien. Bijvoorbeeld in een uitgebreid interview met het AD.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Rob: Ik verwacht geen verdere daling. (Dus we houden maar even 329.000 aan)
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Rob: Cyber security-specialist. Ons leven speelt zich steeds meer online af. Daardoor worden we kwetsbaarder voor cybercriminaliteit.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Rob: Grote instroom verwacht ik van statushouders en van 50+-ers die nu nog langs de zijlijn staan. Diploma's (papieren kennis) zullen het gaan verliezen van (bewezen) kennis en kunde. Het solliciteren zal zich nagenoeg digitaal afspelen. Videopresentatie via sociale media wordt gemeengoed.Automatisering zal de rol van recruiters gaan veranderen.
4. Als ik Wouter Koolmees was ....
Rob: ........zou ik inzetten op bij-en omscholing van 50+ ers en op hen die werkzaam zijn geweest in verdwijnende beroepen.
5. Ik wens iedereen in 2019 ......
Rob:........tevredenheid in en met zijn/haar bestaan.
Aart van der Gaag
Aart van der Gaag is een leven lang werkzaam op de arbeidsmarkt. Hij, werkte in zijn carrière onder andere bij de koepel Sociale Werkvoorziening, was directeur van een arbeidsbureau en van de uitzendorganisaties Start en Vedior. Was directeur en voorzitter van de ABU. Sinds 2014 is Aart van der Gaag commissaris namens de werkgeversorganisaties voor het project om 100.000 mensen met een arbeidsbeperking aan een baan te helpen. Afgelopen jaar trok met succes van leer tegen de maatregel van Tamara van Ark m.b.t. de loondispensatie.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Aart: Ik weet veel meer van het verleden, dan van de toekomst én 2019 voorspellen is veel moeilijker dan 2018.Er zijn tekenen van stagnatie, aandelenkoersen dalen, uitzenden groeit niet meer, aanbod is niet zo makkelijk te vinden, de internationale dreigingen, Trump, Brexit en zo meer. Bij voortgaande economische groei kunnen we net onder 300.000 komen, ik zeg 298.000.
Waarbij we moeten bedenken dat er nieuwe toetreders en terugkeerders blijven komen en er blijven 1.100.000 mensen extra aan de kant.Bij economische tegenspoed zouden in de nazomer de cijfers kunnen gaan kantelen,we shall see.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Aart: Nieuwe beroepen blijven komen,ik houd het nu bij beroepen in mijn rol,cer kwamen in 2018 gebaristas (koffiespecialisten die gebarentaal gebruiken) en warm welkom medewerkers. Een ietsje eerder al had je bv. de autistische videowatchers bij de politie die crimes oplosten door hun scherpe focus. In het autistisch spectrum kijken we nu weer eens verder dan de it specialisten, in elk beroep waar scherpe focus en dedication nodig is zullen we (autistische) focussers gaan zien,ze zijn beter en productiever dan de doorsnee medewerkers.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Aart: Ik verwacht dat lonen eindelijk wat doorstijgen en dat vast weer meer de norm wordt,vlak voor de stagnatie weer een feit wordt en we allemaal opnieuw schrikken. En verder is alles er al,ondanks alle IT gerelateerde sollicitatiewegen wint het persoonlijk gesprek in waarde.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Aart: .......zou ik een herstart maken.Ik heb veel van hem verwacht,ik vind het aarzelend en traag.De commissie Borstlap moet een nieuwe ordening van de arbeidsmarkt aangeven,daar verwacht ik verstandige dingen van. Maar ik zou tegelijkertijd wat vaker in de praktijk gaan rondlopen,wat minder op de polder wachten en zelf gewoon met echte maatregelen komen gericht op de groepen met de zwakste posities.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Aart: Ik wens iedereen in 2019 veel lol in zijn of haar werk.Werk is de nieuwe kerk,de kerken lopen leeg,het lukt de meesten van ons nog niet om continu zinvol bezig te zijn zonder een structurele invulling,meestal werk.Maar maak er dan ook iets van,en neem vooral zelf je lot in handen als je baan niet is wat je eigenlijk wilt.
Ton Wilthagen
Ton Wilthagen is hoogleraar Institutioneel-juridische aspecten van de arbeidsmarkt in nationaal en internationaal perspectief aan de Universiteit van Tilburg. Ton wordt als arbeidsmarkt-professor veelvuldig gevraagd door de media om zijn zienswijze over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt te laten schijnen. Hij doet dat altijd met een originele en deskundige invalshoek en veel enthousiasme. Het afgelopen jaar kwam Ton samen met de Start Foundation met het plan voor een een parallelle arbeidsmarkt.
1.Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019? (Nu zijn er circa 326.000 officiële werklozen)
Ton: 318.000
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Ton: Niet nieuw maar met stip omhoog: de cyber security specialist en de duurzaamheidsspecialist/adviseur.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
De economische groei zal wat gaan afnemen en de werkloosheid stabiliseren. In de regio’s en sectoren waar de arbeidsmarkt nu al erg krap is, wordt het nog krapper. En dat ondermijnt vitale functies in steden en regio’s (bedrijven, onderwijs, zorg, bouw, politie kunnen niet meer leveren wat ze willen en moeten leveren). Het kabinet heeft veel goede voornemens gemaakt, maar die zullen in 2019 waarschijnlijk nog geen wet worden, want buiten het kabinet is er maar weinig draagvlak voor. De lonen zullen langzaam wat doorstijgen en veel mensen zullen er qua inkomen wat op vooruit gaan (maatregelen inkomstenbelasting), maar het leven wordt duurder (BTW) en steeds meer mensen in Nederland verdienen met hun werk maar net (of net niet genoeg) om rond te komen.
Wat we níet weten is wat de gevolgen zullen zijn van de Brexit en of Trump en Poetin nog met knalvuurwerk komen dat de economie en arbeidsmarkt zo maar op zijn kop kan zetten. Solliciteren zal nog meer digitaal gebeuren (de hardcopy sollicitatiebrief sterft uit), maar nog niet grootscheeps via intelligente softbots en robot-recruiters. Dat gaat nog wel te zijner tijd gebeuren. Er zal nog meer een punt worden gemaakt – en terecht – van discriminatie bij werving en selectie.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik ......
Ton: Als ik Wouter Koolmees was, zou ik stoppen met roken (als dat nog niet is gebeurd) en met 1 omvattend plan voor de arbeidsmarkt komen, waarin wat nu suboptimale deelpakketten zijn beter worden samengepakt, zodat met dat pakket wél een doorbraak kan worden gerealiseerd in een breder overleg met de sociale partners en (straks) in de Tweede en zeker (provinciale verkiezingen 20 maart) Eerste Kamer. Ik zou ook jongeren en andere groepen die lijden onder achterblijvende arbeidsmarktinstituties veel nadrukkelijker en eerder bij het ontwerp van wetgeving en beleid betrekken. Nu regeert teveel de oude polder en die raakt langzaam uitgerangeerd. En ik zou de arbeidsmarktregio’s voorrang en nog meer ruimte geven bij het ontwikkelen van nieuwe arbeidsmarktinitiatieven, zoals een skills-gedreven arbeidsmarkt, op basis van een betrouwbaar en valide competentie-paspoort. Dat kan worden gesteund door een nationale coalitie, waarin UWV, regio’s en onderzoeksinstellingen en intermediairs samen optrekken, die de ‘arbeidsmarkt intelligence’ in Nederland significant gaat vergroten.
5. Ik wens iedereen in 2019 ........
Ton: ..........een inclusieve en werkzame arbeidsmarkt waarin in ieder geval geen schaarste zal zijn aan leer- en ontwikkelmogelijkheden en werkplezier.
Fred Paling
We begonnen deze serie op 1 januari met Rob Witjes en nu 19 dagen later en 19 arbeidsmarkt-deskundigen/betrokkenen verder sluiten we af met Fred Paling, voorzitter van de Raad van Bestuur van het UWV. In 2018 daalde de werkloosheid maar toch lag het UWV regelmatig onder vuur. Bijvoorbeeld door de Polen-fraude en recent nog door het onjuist al dan niet toekennen van een uitkering aan mensen met een handicap. Toch zien en horen wij ook veel positieve zaken en vinden wij het een goede ontwikkeling dat het UWV opschuift richting makelaar in opleiding en werk. Fred Paling is sinds 2010 lid van de Raad van Bestuur en werd in 2018 benoemd als opvolger van Bruno Bruins. Wat weinig mensen weten is dat Fred Paling een aardige badmintonner is.
1. Hoeveel werklozen zijn er op 31-12-2019?
Fred: Ik ben niet zo van de glazen bol. De experts verwachten dat de krapte op de arbeidsmarkt zich in 2019 meer stabiliseert. Ik hoop dat de krapte ruimte biedt om met de nodige creativiteit meer mensen met een arbeidshandicap aan het werk te helpen. Dus op 300.000 uitkomen zou mooi zijn.
2. Welk nieuw beroep gaat doorbreken in 2019?
Fred: Ik hoop dat we in 2019 nog meer van de ‘traditionele’ beroepen kunnen “doorbreken”. De vakmensen met het perfecte cv zijn nauwelijks meer te vinden. Met inzet van jobcarving, inclusief herontwerp van werkprocessen en onze challange voor technologie moeten we de klassieke bundeling van taken in een functie kunnen aanpassen en zo ruimte maken voor de mensen die nu aan de kant staan. 2019 zou het jaar moeten zijn van maatwerk en aanpassingen voor die mensen. Dat is de doorbraak die ik graag zou zien.
3. Gaat de arbeidsmarkt en/of solliciteren in 2019 veranderen?
Fred: De manieren van solliciteren zijn zolang ik me kan heugen in beweging. Je netwerk gebruiken, bellen, schrijven, mailen, social media. Er zit dynamiek in het gebruik van die kanalen. Fundamenteel verandert er niet veel in 2019 en de verschillen tussen functies, branches en bedrijven in hun zoekproces zijn groot.
Verdiep je in de werkgever en presenteer op een positieve manier je drijfveren, kennis en kunde zou ik zeggen, ook in 2019.
4. Als ik Wouter Koolmees was zou ik.........
Fred: Als ik Wouter Koolmees was dan was ik minister op een heel belangrijk, interessant, gevoelig en uitdagend terrein. Ik wens hem veel wijsheid toe maar zou niet in zijn schoenen willen staan. Ik ben geen politicus.
Alles wat hij kan doen om het slagvaardig en resultaatgericht acteren van de doeners op de arbeidsmarkt te bevorderen is winst.
5. Ik wens iedereen in 2019 een .....
Fred: Ik wens iedereen een ontspannen, respectvol, gezond, gelukkig, leuk en vooral verbonden 2019.
